William&Mary Hukuk Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Rebecca Green, New York Eyalet Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. James Gardner, Virginia Üniversitesi Siyaset Merkezi Uzmanı Kyle Kondik, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının ABD başkanlık seçimlerine mümkün tesirlerini AA muhabirine kıymetlendirdi.
Green, ülkede 3 Kasım’da yapılacak başkanlık seçiminin ABD tarihinde daha evvel örneği olmayan bir seçim olacağını belirtti.
Kapı kapı gezerek kampanya yapılamayacağı üzere lider adaylarının etkinliklere katılmasının mümkün olmadığını vurgulayan Green, posta yoluyla oy kullanacak seçmen sayısında patlama yaşanmasının çok muhtemel olduğunu söyledi.
Green, “Seçim yaklaşırken şayet olay sayısında olağan dışı bir artış olursa şahsen oy kullanmak zorlaşacağı için birtakım eyaletlerde yahut bölgelerde külfet yaşanması mümkün. Wisconsin’da gerçekleşen ön seçimde ortaya çıkan berbat tablonun tekrar yaşanmaması için eyaletler beklenmedik durumlara karşı planlamasını yapıyor.” tabirini kullandı.
Posta yoluyla oy kullanmanın seçimin meşruiyetini gölgeleyeceği tartışmalarına katılmadığını aktaran Green, şöyle devam etti:
“ABD’de oy kullanmayı kolaylaştırmak isteyenlerle, oy kullanmanın kolaylaştırılmasının hile ihtimalini artıracağını düşünenler ortasında uzun vakittir süren bir ihtilaf var. Artık görünen o ki çok daha fazla ABD vatandaşı oyunu posta yoluyla kullanacak. Beşerler bu durumun şaibeye yol açacağına ve sonucun meşruiyetine tesir edeceğine dair telaşlarını lisana getirdi. Kimi eyaletler, posta yoluyla seçimi yıllardır uyguluyor ve çok düşük oranda hileli oy kelam konusu. Posta yoluyla seçim yapmanın şaibeyi artırması için bir sebep yok. Ayrıyeten eyaletler, usulsüzlüklerin önüne geçmek için gerekli tedbirleri alıyor. Net olan tek konu, posta yoluyla seçimin sonuçları geciktireceğidir.”
POSTA YOLUYLA OY KULLANMA
New York Eyalet Üniversitesi Öğretim Üyesi Gardner, Kovid-19 salgınının seçim üzerindeki en bariz tesirinin seçime düşük iştirak olacağını söyledi.
Bahse ait kimi riskli durumlar bulunduğunu belirten Gardner, iştirakin çok düşük kalması halinde seçimin meşruiyetinin sorgulanacağını, vatandaşların seçime iştirakin düşük olacağına dair kanaat getirmesi yahut hükümetin bu durumu yönetim edecek tedbirleri alamaması halinde bilhassa Demokratlar ortasında seçimle alakalı tasaların oluşabileceğini lisana getirdi.
Gardner, geçmişte seçmenin hali düşünüldüğünde kamu nezdinde önemli bir meşruiyet sorgulamasının ortaya çıkabileceğini söz ederek, bu durumun Trump’ın seçimi kaybetmesi halinde Trump seçmenleri ortasında da yaşanmasının mümkün olduğunu kaydetti.
Seçimi kazanması halinde Trump’ın sıhhat sistemini düzeltecek bir durum almasını beklemediğini aktaran Gardner, buna ek olarak Trump’ın halkın sıhhati yahut refahı için de kaygı duymadığını söyledi.
Gardner, seçimin erteleneceğini düşünmediğinin altını çizerek, seçim tarihinin federal kanunlarla belirlendiğini ve Kongrenin bu tarihi değiştirmeyeceğini lisana getirdi.
“Salgının tahlili, seçim tarihini değiştirmek değil metodunu değiştirmektir.” diyen Gardner, postayla oy kullanmanın her yerde kabul edilmesi gerektiğini vurguladı.
Gardner, “Seçim, hangi yordamla yapılacak olursa olsun Trump destekçileri, seçimin meşruiyetini tartışmaya açmaya hazır.” değerlendirmesinde bulundu.
James Gardner, posta yoluyla yapıldığında seçim süreci şeffaf olmayacağı için daha büyük sorun çıkabileceğini kaydetti.
FEDERAL HÜKÜMET VE EYALETLER BİRLİKTE ÇALIŞMALI
Virginia Üniversitesi Siyaset Merkezi Uzmanı Kondik, Kovid-19’un iktisat üzerindeki olumsuz tesirinin kampanya devrinin baskın ögesi olacağını belirtti.
Donald Trump’ın “ekonominin güçlü olduğu” fikri üzerinde hareket ettiği düşünüldüğünde iktisadın zayıf tarafının Trump’ın kampanyasına ziyan verebilecek potansiyele sahip olduğuna dikkati çeken Kondik, “Seçimin meşruiyetine yönelik olarak kasımda salgının seyrine nazaran olağandan daha fazla sorun kelam konusu olabilir. Bu sebeple federal hükümet ve eyaletlerin problemsiz bir seçim süreci geçirmek için birlikte çalışması kıymet arz ediyor.” diye konuştu.
TRUMP’IN MİTİNGLERİ
ABD Lideri Trump, Kovid-19 salgını periyodunda birinci mitingini 20 Haziran’da Oklahoma eyaletine bağlı Tulsa kentinde çok düşük iştirakle gerçekleştirmişti. Bu mitingin, kentteki olay sayılarının artışında rol oynadığı argüman edilmişti.
Trump, Kovid-19 periyodundaki ikinci mitingini ise Arizona eyaletine bağlı Phoenix’te 23 Haziran’da yapmış, öğrencilere ve gençlere hitap etmişti.
Demokrat lider adayı Joe Biden ise salgın sürecinde miting düzenlemeyeceğini duyurmuştu.
Cumhuriyet
