Ağız içinde güzelleşmeyen yara, kaybolmayan şişlik yahut sertleşme, dişlerde sallanma, kanama, ağrı yahut uyuşma, ses değişikliği, çenede şişlik üzere belirtilerle kendini gösteren ağız boşluğu kanserleri değerli bir halk sıhhati sorunu. Ağız içerisinde kansere dönüşme potansiyeli olan lezyonların erken saptanmasının kıymetli olduğunu söyleyen uzmanlar, “Ağız içinde uzun periyodik lezyonlar ve sigara kullanımı kanser riskini artırır” dedi.

Kulak burun boğaz hastalıkları uzmanı Doç. Dr. Ziya Saltürk, ağız boşluğu kanserlerinin görülme sıklığına ait “Baş boyun bölgesinde ülkemizde gırtlak kanserini takiben ikinci, gelişmiş ülkelerde ise gırtlak kanserinin önünde birinci sırada yer almaktadır. En sık karşılaşılan tipi yassı epitel hücreli karsinomdur ve oluşumunda en kıymetli etkenlerden biri sigaradır. ‘Betel nut’ ismi verilen ve Güneydoğu Asya’da yaygın betel nut isimli keyif verici bir hususun çiğnenmesi Hindistan ve etrafında sık görülmesine neden olmaktadır” dedi.

ERKEN TEŞHİS DEĞERLİ

Ağız boşluğu kanserlerinin premalin lezyonlar (henüz kanser olmamış lakin kanser gelişecek yapı) ismi verilen oluşumlar ile başladığını anlatan Saltürk, özetle şunları söyledi:

“Bunlar içerisinde en sık karşılaşılan lökoplaki ismi verilen beyaz renkli plaklardır. Bilhassa lisan ve ağız tabanında daha yüksek olmak üzere ortalama yüzde 1 kadar kanser gelişme riski vardır. Eritoplakiler kırmızı kadifemsi premalin lezyonlardır ve kanser gelişim riski daha yüksktir. Liken planus ve oral submuköz fibrosis denilen lezyonlar da risk taşımaktadır. Hastalar lisan lezyonları dışında ekseriyetle lokal ileri ever olarak başvurmaktadır. Lisanda ekseriyetle erken farkına varılmakta ve erken evrelerde başvurmaktadırlar ki bu da tedavide muvaffakiyet oranını yükseltmektedir. Öbür bölgelerdeki bunların başında en sık karşılaşılan yerlerden biri olan ağız tabanı gelmektedir, tümörler ilerlemiş olarak karşımıza çıkmaktadır. Ağız tabanı kanserlerinde öncellikle tam bir KBB muayenesi yapılmalıdır. Boyun MRI ve boyun BT teşhiste ve evrelemede kıymetlidir. Ayrıyeten patolojik olarak teşhis konulması tedaviye başlayabilmek için mecburidir. PET CT ileri evre hastalıklarda tercih edilmesi gerekli bir tetkiktir. Tedavi seçeneklerimiz cerrahi, radyoterapi ve kemoterapi olup ekseriyetle cerrahi+ radyoterapi/ radyokemoterapi tercih edilmektedir.”

AĞIZ BOŞLUĞU KANSERLERİ

• Dudak kanseri
• Lisan kanseri
• Dişeti kanseri
• Ağız tabanı kanseri
• Sert damak kanseri
• Yanak kanseri
• Azı dişi üçgeni (retromolar trigon) kanseri

BELİRTİLER

• Güzelleşmeyen yara
• Kaybolmayan şişlik yahut sertleşme
• Beyaz yahut kırmızı renkli leke
• Kanama, ağrı yahut uyuşma
• Dişlerde sallanma
• Varsa diş protezlerinin oturmamaya başlamış olması
• Çiğneme, yutkunma, lisan yahut çene hareketleri sırasında zorluk yahut ağrı
• Ses değişikliği
• Çenede şişlik
• Boğaz ağrısı
• Kulak ağrısı
• Boğazda yabancı cisim hissi
• Uzunluğunda şişlik

RİSK FAKTÖRLERİ

• Tütün eserlerinin kullanımı (sigara, puro, pipo içimi, tütün çiğneme)
• Çok alkol kullanımı
• Güneş ışınları ile uzun mühlet karşılaşmış olmak (özellikle dudak kanserleri için)
• İnsan paplilloma virüsü (human paplilloma virus = HPV) enfeksiyonu

Cumhuriyet