Emekçiye güvencesizlik öngören pakette patrona ise dayanak yağdırıldı. Teklifle yurtdışındaki para, altın ve döviz üzere kaynağı Türkiye’ye getirenler ile yurtiçindeki işletme kayıtlarında yer almayan para, altın ve dövizi kayda geçirenler hakkında hiçbir vergi incelemesi yapılmayacak. 

AKP’nin Meclis’e sunduğu, tam ismi “İşsizlik Sigortası Kanunu ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi” olan “torba teklifte” yer alan düzenlemeler şöyle:

– Cumhurbaşkanına fiyatsız müsaade uygulaması ile işten çıkarma yasağı mühletini 30 Haziran 2021 tarihine kadar uzatma yetkisi verilmişti. Teklif ile cumhurbaşkanı kısa çalışma ödeneğinde de süreyi 30 Haziran 2021 tarihine kadar uzatabilecek. Bu durumda marttan bu yana kısa çalışma ve fiyatsız müsaade nedeniyle düşük fiyat almakta olan emekçiler, gelecek yılın ortasına kadar tıpkı halde eksik ve düşük fiyat almaya devam edecek. 

– Kısa çalışmadan vazgeçen patronlara sağlanan olağanlaşma dayanağında de müddet 30 Haziran 2021 tarihine kadar uzatılabilecek. 

KISMİ ZAMANLIYA TEŞVİK

– Kısmi vakitli çalışmayı kabul edenlere gelir vergisi ve damga vergisi istisnası getirilecek. Fakat bu istisnadan yararlanılabilmesi için kısmi vakitli çalışanın çalışmadığı gün sayısı kadar kısmi vakitli yeni bir çalışanın istihdam edilmesi ve 6 ay çalıştırılması gerekecek. Cumhurbaşkanı, dayanak mühletini 4 yıla kadar uzatabilecek. 

– 25 yaşını doldurmayan yahut 50 ve üzeri yaşta olan emekçilerle hiçbir şart olmadan “belirli periyodik iş sözleşmesi” imzalanabilecek. Meğer maddede “belirli vadeli sözleşmeler” için kimi şartlar gerekiyordu. 25 yaşını doldurmayan emekçilerle yapılacak makul müddetli iş kontratının müddeti, personelin 25 yaşını doldurduğu tarihi geçemeyecek. Muhakkak vadeli iş kontratlarının toplam müddeti 2 yılı aşamayacak. Mevzuatta, “belirli periyodik iş sözleşmeleri” istisna olarak uygulanıyordu. Aslolan “belirsiz periyodik sözleşmelerdi”. “Belirli vadeli sözleşmelerde” belirlenen müddetin sonunda kontrat tabiatıyla sona erdiği için personelin kıdem tazminatı alabilmesi zora giriyor. 

– 25 yaş altındaki gençlerin kısmi müddetli çalışmaları teşvik edilecek. Ay içinde 10 günden az çalışanlar için yüzde 2 iş kazası ve meslek hastalıkları primi ile yüzde 7.5’i patron, yüzde 5’i sigortalıya ilişkin olmak üzere yüzde 12.5 oranında genel sıhhat sigortası primi patron tarafından ödenecek. 

– İşten atılan personeller 90 gün içinde yeni iş bulur ve bir yıl müddetle kesintisiz çalışırlarsa işsizlik ödeneğinden yararlandıkları mühletlerin sigorta primi patron ve sigortalı paylarının tamamı “İşsizlik Fonu”ndan karşılanacak. 

– Bayanları, gençleri yahut mesleksel yeterlilik dokümanı bulunanları istihdam eden patronlara prim takviyesinde müddetin 2024 başına kadar uzatılabilmesi için cumhurbaşkanına yetki verilecek.

– Ek istihdam sağlayan patronlara verilecek prim dayanağı, gelir vergisi stopaj teşviki ve damga vergisi takviyesi uygulamasında da müddet, 2024 başına kadar uzatılabilecek.

– Ahilik Sandığı’nda uygulama 2024’te başlayacak. Böylelikle esnaftan sandık için yapılacak kesintiler de ertelenmiş oldu. 

34.34 TL DESTEK!

– Patron, 1 Ocak 2019 ile 17 Nisan 2020 ortasında işten ayrılanlar ile hizmetleri SGK’ye bildirilmeksizin (sigortasız) çalıştırılanları işe alırsa günlük 44.15 lira takviye verilecek. Şayet patron, işçiyi işe alıp fiyatsız müsaadeye çıkarırsa emekçiye günlük 39.24 lira nakdi fiyat dayanağı sağlanacak. Patron tarafından işe alınmayanlara ise hane başına günlük 34.34 lira takviye verilecek. Düzenleme ile işçiyi SGK’ye bildirmeksizin yani sigortasız çalıştıranlara bir manada “af”, bir de üstüne dayanak verilmiş olacak. 

– Patrona Ocak 2019 ile Nisan 2020 devrinde en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki sigortalı sayısına ek olarak istihdam edilecek her bir sigortalı için dayanak verilecek.

KAYITTA OLMAYAN PARAYA AF

Yurtdışında bulunan para, altın, döviz, menkul değeri Türkiye’ye getirenler bu varlıkları serbestçe tasarruf edebilecek. Yurtdışındaki kredilerin kapatılmasında kullanabilecek. Bu durumda borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye’ye getirme kaidesi da aranmayacak. Türkiye’ye getirilen varlıklar devir yararının tespitinde dikkate alınmaksızın işletmelere dahil edilebilecek. Ayrıyeten Türkiye’de bulunan lakin işletmelerin kayıtları ortasında yer almayan para, altın, döviz, menkul değer ve öteki sermaye piyasası araçları ile taşınmazların yasal defterlere kaydedilebilmesine imkan sağlanacak. Tüm bu varlıklar için hiçbir surette vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılamayacak. Mühlet, 30 Haziran 2021 olarak belirlendi. Lakin cumhurbaşkanı bu süreyi 1 yıla kadar uzatabilecek.  

GAZETECİYE YIPRANMA HAKKI PAKETTE

– Anayasa Mahkemesi, gazetecilerin yıpranma hakkında iptal kararı vermişti. Teklif ile gazetecilere yıpranma hakkı tekrar düzenlenecek.

KURUMLAR VERGİSİ YETKİSİ

– Cumhurbaşkanına yüzde 20 olan kurumlar vergisi oranını 5 puana kadar indirme ve yine yasal düzeye getirme yetkisi verilecek. 

Cumhuriyet