Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Vilayet Uyum Şurası Sekreteri Aykut Akdemir, 30 Ekim’deki sarsıntının akabinde hükümetin toplumsal devlet unsurunu yerine getirmediğini belirterek üç kritik soruyu da gündeme taşıdı. Akdemir, “Vatandaşın mülkiyetine el koyan bu zihniyet Bayraklı’da dağ başına 8 bin konut yapıp insanları oraya taşıyor, aşağıdaki yerlerini de yağmaya açıyor. Bu zihniyete, bu siyasete Allah bir sarsıntısı eksik bırakmış. Zelzeleden sonra gördük ki her şey kurgulanmış” dedi.
AFET ALANI İLAN EDİLMEDİ!
Akdemir, vatandaşların mağduriyetini şu sözlerle ifade etti: “Bölgede insanların barınma hakkı değil, rant konuşuluyor. Belirlenen 7 proje alanından birileri nemalanıyor. Bu zihniyete, bu siyasete Allah bir zelzelesi eksik bırakmış. Sarsıntısı sanırım tasarlamış olsalardı çok daha evvelce yaparlardı. Her şey bu kadar hazırlıklıydı. Sarsıntıdan sonra gördük ki her şey kurgulanmış. Sarsıntıdan medet umup da burayı ranta mı açmak istiyorlardı? Daha enkazlar kaldırılırken Bayraklı’daki yerler rezerv alanı ilan edildi. Çabucak peşinden de proje alanı olarak belirlenen yerlerde ihaleler yapıldı. Bakanlık Bayraklı’daki rezerv alanında konut inşa edene kadar vatandaşların konutlarının yıkıldığı ve proje alanı olarak belirlenen yerlerde onlara konut inşa edebilirdi lakin bunu yapmadı. Burası neden afet alanı ilan edilmedi? Sel yaşanan bölgelerde, yangınların meydana geldiği bölgelerde, öbür vilayetlerde sarsıntı olan yerleri afet alanı ilan ettiler. Fakat İzmir’de bunu yapmadılar. Adeta yangından mal kaçırırcasına bir telaş vardı. Devletin tercihi burada meskenleri yıkılan vatandaşlara birebir aynı alanda konutlar yaparak fiyatsız teslim etmek olmalıydı. Burada toplumsal devlet prensibi çiğnendi. Hükümet bunu yapmak yerine zelzeleden etkilenen bölgeleri proje alanı ilan edip vatandaşı müteahhitlerin insafına bıraktı. Emsal artışını tartışmak yanlışsız değil. Zira asıl tahlil bu değil.”
Akdemir, Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nın da depremzedelere sahip çıkmadığını tabir etti. “Ankara’nın yapamadığını İzmir emsal artışıyla yapmaya çalışıyor” diyen Akdemir ayrıyeten, “Depremzedelerin konutlarını neden devlet inşa etmedi? Bugüne kadar toplanan 174 milyar liralık sarsıntı vergisi nerede? Benden kesilen sarsıntı vergileri ne oldu? O kaynak burada kullanılmayacak da nerede kullanılacak? Başka taraftan, büyükşehir belediyesinin sarsıntı kredisi neden hala bugüne kadar onaylanmadı? Zelzeleden dolayı mağdur olan ve konutunu kaybeden depremzedeler bir yıldır kirada oturuyor. Devlet mağduriyetlere seyirci kalıyor, konut inşa edip parayla satıyor, öbür yanda depremzedeler zahmet üstüne zahmet çekiyor. Zelzele bölgesi insanların emekli maaşlarıyla, ikramiyeleriyle ucu ucuna mesken sahibi olduğu bir kooperatif bölgesiydi. 8 kat konutları yıkacağız, burada 5 katlı binalar yapacağız diyenler depremzedelerin konutlarına, arsa hisselerine el koymuştur. Vatandaşın mülkiyetine el koyan bu zihniyet Bayraklı’da dağ başına 8 bin konut yapıp insanları oraya taşıyor, aşağıdaki yerlerini de yağmaya açıyor. Madem 8 bin konut yapacak paranız vardı, neden yıkılan binaların yerine yenilerini yapıp depremzedelere fiyatsız vermediniz? Yeni konutları devlet yapmalıydı fakat burada her şeyi müteahhitlere bıraktılar. Beton lobisi kazanırken depremzedelerin canı yanmaya devam ediyor. Burada rant için yapı stoklanıyor, mülkiyetler el değiştiriyor” diye konuştu.
Mağdur oldular Akdemir, son olarak depremzedelerin bulundukları bölgeden göçe zorlandığını belirtti ve şunları söyledi: “İnsanların oradan gitmesi için her türlü efor sarf ediliyor. Vatandaşı sürgün ediyorlar, halkı göçe zorluyorlar. Manavkuyu bölgesinde demografik olarak bir değişim kelam konusu. Orada yaşayan vatandaş genel olarak emekli maaşı ile geçinen ve gelir düzeyi olarak orta sınıfın da altındaki halktır. Artık yapılan bu milyonlarca liralık konutlarda, sitelerde nasıl barınacaklar? Bir kez o yeni meskenlerin aidatları esasen kira fiyatına yakın olacak. Orada lükse ve tüketime dayalı farklı bir hayat üslubu kelam konusu. Vaktinde kooperatifleşme yoluyla, siteler inşa ederek, hayatları boyunca kazandıkları tüm birikimlerini yatırıp borç harç konut sahibi olan aileler artık orada nasıl yaşayacak? Burada devletin vatandaşın çıkarını müdafaası gerekiyordu. İnsanlara artık orada oturamazsın, haydi Bayraklı’ya rezerv alanındaki TOKİ konutlarına git diyorsun. Gökdelenler bölgesi zelzeleden sonra Bornova’ya gerçek genişliyor. Yaşanan durum bu. Devlet para harcaması gerekirken kenara çekiliyor, zelzelenin faturasını da halka kesiyor.”
Cumhuriyet
