Komet’le resmi ve daima dostluğumuz başlayalı 36 yıl olmuş. Tanışıklığımız ise 58 yıl geriye gidiyor: Ankara’da açtığım birinci standın defterine genç bir akademili olarak inanılmaz satırlar döşenmiş! Güya “Sürrealizmin Papası” Andre Breton, bu satırları Max Ernst’e yazıyor. Karşısındaki küçük çocuğu “adam yerine koyan”, inanılmaz felsefi ve içerikli bir metin; otobiyografimde okuyanlar hatırlayabilir.
RESSAMLAR…
Türkiye’de birçok koleksiyoner maalesef dedikodu ile fotoğraf alır, yahut elden çıkarır. Birçoklarının özgüvenli kendi yargıları yoktur; maalesef birçok vakit birbirlerini sözlere boğarak, sanat yapıtları yahut ressamlar hakkında bilgiç edalarla konuşurlar. İnanın bugüne kadar Komet’in yapıtlarını beğenenlerin birden fazla, yanlış sebepten beğendiler, beğenmeyenler de bilakis onun derinliğini algılayamadıkları için büsbütün yanlış yorumlarla ondan uzak durdular. Bence şu anda yanımda olsaydı “Bu cümleden sonra öbür hiçbir şey yazmasan da olur” kaygısı bana. Zira birbirimizi ve bu ortamları biraz fazla tanıyoruz. Her ressamın tercih ettiği birkaç meslektaşı, birkaç müellif, tahminen birkaç da eski arkadaşı vardır. İstanbul’da mesken ve atölye sohbetlerimizden, Asmalı meyhaneleri yahut Paris’te La Palette restoran-cafesi’ndeki uzun yemek ve sanatsal besleyici tartışmalarımıza kadar, birbirimizin stantlarına Fransa yahut burada gitme keyfine kadar, her yerde süren bir uzun diyaloğumuz devam ediyor. Fotoğraf, sanat tarihi ve ideoloji üzerinden siyasete, bazen hoş bayanlara, bazen Fenerbahçe’nin sıkıntılarına uzanan varlıklı bahisler.
Komet’i pek anlamayanlar bu yapıtlara tutucu gözlerle bakıp yalnızca gizemli masal kahramanları görebilirler. Fotoğrafları doğal ki o noktada da çok zengindir, sinema karelerini andırır yahut acayip hayallerin orta yerinden sonraki gün hatırlanan bölük pörçük izlere misal bunlar. Bana bazen İtalyan metafizik ressam de Chirico’yu, bazen Balthus’ü, bazen şaşırtan biçimde Martial Raysse’in kalabalık fotoğraflarını hatırlatırlar. Komet güya seyrettiğimiz öyküyü o ipuçlarından yola çıkarak bizim tamamlamamızı ister. Yani anlayacağınız, her faninin farklı bir Komet dünyası vardır.
KOMET’İN ŞAHSINA…
Yapıtlar güya Komet’in şahsına ilişkin özel bir uzamın içinden yeşermiş sürrealist bir dünyanın gizemli imajlarıdır. Ali Akay, bunlara “Düşüncenin imajları” ismini uygun görüyor. Türk resmi içinde bu fotoğraflara biraz yüzeysel bakanlar, bunları çağdaş sanata uzak görebilirler. Onu beğenenleri küçümseyen yüzeysel çağdaşlara bile rastladım. Onun gerçek sanatçı kişiliğini algılayabilmek için, Türkiye’de o kıymette bir fotoğraf, ideoloji ve edebiyat kütüphanesine sahip olmasa bile, bunun en azından hayalini algılayabilecek çapta biri olmak lazım. Ya da Komet’in o özgün ve çarpıcı şiirleri yazdığını bilmek ve onları okumuş olmak lazım. Onun içinden taşanları ortaya döken 2000 yılından kalma “İdi-idim-idik” kataloğunu dikkatlice elden geçirmiş olmak lazım, o stant ıskalanmış olsa bile… Mesela o kitapta Paris’te Montparnasse Mezarlığı’nda ateist Sartre ve Simone de Beauvoir’ın kabirlerinin başında avuçlarını açıp dua ederkenki fotoğrafına dalıp gidebilmek lazım. Onun nispi olarak tutucu görünümü içinde zımnî dadaist, sürrealist, devrimci kişiliğiyle sohbet etmeyi göze alabilmek lazım.
DERİN, KAVRAMSAL SANAT
Dirimart’ta, 12 Aralık’a kadar sürecek bu sergiyi gezmeyi unutmayın ve Komet’i lütfen tüm boyutlarıyla keşfedin; yüzeysel olarak değil. Onun beyninin, “Ben çok derin kavramsal sanat yapıyorum fakat kimse anlamıyor” diye ortada gezinen birçok gençten daha genç, daha kavramsal daha katmanlı olduğunu fark edin…
Beni çok etkileyen son standının kıymetli işleri ortasında “Gittin Gideli”, “Hiç Bitmeyecekmiş Gibi”, “Oluyorduk” ve “Gölgemizin Gölgesi” var. Bunlar “zaman” konusuna çok değiyor değil mi?
Komet, ömrü boyunca Paris-İstanbul çizgisinde yaşamış bir sanat feneri. Bunu bilen ben, onun “Meçhul Ressam Anıtı” isimli fotoğrafının önünde uzun uzun fikre daldım. O meçhul ressam katiyetle Komet olmayacak! Komet, ileride müstehzi gülüşü ile en hoş meydanlara mermer heykeli dikilecek bedelli bir meslektaşım.
Cumhuriyet
