Geçen günlerde CRR konser salonu, yeniden “bir öteki konser”e konak oldu. Halk şairlerimizin peşine bizleri de takıp, gönüllerimiz bir yana ezgi kültürümüze çoktan izler düşebilmiş bir iz sürücüyü ve yol arkadaşlarını konuk ederek. 13. yüzyıldan 20. yüzyıla, en sonunda da “an”a varan bir iz sürüştü bu. Müzik, türkü ile müzik sanatı boyutu edinmiş, kimi caz ezgileriyle bezenmiş, şiir sanatımızın en damıtık fakat en yüklü yapıtlarından örneklere uğraya uğraya. Programı hazırlarken vakit bilimsel yol güden Dilek Türkan’ın biricik sesine tutunarak. Bu sesle neredeyse eş tınılı İstanbul kemençesine eşlik eden Türk ve Batı çalgılarıyla birlikte.
“Türkü okumak kitap okumak üzere.” Türkan’ın, Yunus Emre’nin ya da yunuslarımızdan birinin “Boynunu Bükme Dolap”ını yorumladıktan sonra konseri açan konuşmasında geçen bu kelamla tetiklenen çağrışım yetimiz, solist daha sıradaki yapıta girmeden, Cengiz Aytmatov’un karakterlerine türküler okuttuğu Kırgızistan ekin tarlalarından Anadolu’nun buğday başağına uzanmış, Balkanlar’ın bağını bahçesini dolaşıvermişti bile. Hoş Türkçenin en arı duru hali, iyilikli kültürümüzün binlerce yıllık öz taşıyıcılarındandır zira türküler.
Öteki yandan Yunus Emre, Pir Sultan Abdal, Karacaoğlan, Kul Nesimi, Erzurumlu Emrah, Âşık Sıkıntılı, Âşık Mahzuni Şerif, Âşık Veysel, Neşet Ertaş’tan yapıtların kiminin sanat müziği besteleriyle, kiminin de caz esintisiyle yorumlandığı konser, halk şairleri dendiğinde birinci akla gelenin halk müziğimiz oluşu ezberini de bozarak, kültürel zenginliğimizi gözden geçirmemizi sağlarken üniversal kültürle nitelikli geçişebilme birikim ve maharetimizi de ortaya koydu.
‘İZ’ PROJESİ
Yüzyılları dura dinleye, sahneden salona uzatılan mikrofona mırıldana söyleye geçip “an”a vardığımız işte burası oldu. Türkan “İz” projesi dediği uzun ince, derin bir yolun birinci adımı olarak orijinal çalışmasını, Âşık Mahzuni Şerif’ten “Boşu Boşuna”yı Alp Ersönmez’in, Âşık Veysel’in “Anlatmam Derdimi” yapıtını ise Davet Sertel’in düzenlemesiyle birinci sefer seyirciyle paylaştığında.
Gazetemize verdiği demeçte türkülerin bazen unuttuğumuz iç dünyamızın sevgisi hoşluğu üzere, Tanrı’dan bir mektup üzere olduğunu belirten Türkan, “Bu iki türküyle bugüne dek anlatamadıklarımın hisleri, isyankâr kanılarım lisana dökülüyor. ‘Aradım kendimi buldum’ kelamları üzere ben de müzikal arayışlarımda en çok kendimi bulduğum vakitleri yaşıyorum. Bunu türkülere borçluyum. Türkülere katacağımızı düşündüğüm bu yorum bana Melih Cevdet’in kelamını hatırlatıyor: ‘Şiir, bilinen sözcüklerle bilinmedik kelamlar kurmaktır’. Bu kadar iyi bilinen türkülerden öbür bir tat yaratmak gayesindeyim. Ben izleri takip eden bir müzik gezginiyim. Gidebildiğim yere kadar yol alırken iz bırakmayı da istiyorum zira insan iz bırakmayı isteyen bir varlıktır. Geçmişte iz bırakanlar, geleceğe iz bırakacakların yolunu aydınlatırlar. Bu takip öbür çalışmada divan edebiyatı, bir makam, bir bestekar ya da apayrı başlıklarla devam edecek” diye ekledi.
Birincinin dijital ortamda bu iki türkü ile yayımlanacak “İz”, Ada Plak tarafından Nisan’da 45’lik olarak da basılacak. Cenk Erdoğan’ın düzenlediği türküler ise bir sonraki adımda. Sanata evet.
Cumhuriyet
