Genç İşsizler Platformu’nun, İstanbul Politik Araştırmalar Enstitüsü ve Friedrich Ebert Stiftung iştirakinde hazırladığı “Türkiye’de Genç İşsizliğine Yönelik Siyaset Önerileri” başlıklı “politika notu”, iktisadi büyümeye karşın 2012 sonrasında işsizliğin, tesiri gitgide artan bir sorun haline geldiğini ortaya koydu. Dr. Murat Kubilay’ın kaleme aldığı çalışmaya nazaran, OECD memleketleri arasında Türkiye, genç işsizliğinde dördüncü sırada. Üstelik toplulukta “ev kızı” diye tanımlanan ve işsiz sayılmayan genç bayanlarla, istatistiklerde “ücretsiz aile işçisi” olarak tanımlanan ve istihdamda sayılan şahıslara karşın durum bu kadar vahim. Raporda vurgusu yapılırken “2018’de başlamış olan ekonomik buhran işten çıkarmalara neden olmuş, genç işsizlik meselesini derinleştirmiştir” vurgusu yapılırken uygulanan ekonomik sistemin istihdamı önde tutacak biçimde yenilenmesi istendi. İşte teklifler:

4 Gençlerin ikna olup içinde taraf alacağı, insan odaklı ve istihdam öncelikli yeni bir kalkınma programı hazırlanmalıdır. 4 Çağın gerekliliklerine makul insan kaynakları kıymetlendirilmesi yapılması kuraldır. 4 Eğitimin kalite düşüklüğü giderilmeli, lise ve ön lisans programları işgücü piyasasının gereksinimlerine mütenasip hale getirilmeli, lisans ve lisansüstü programlarda mesleğe bağlılık yaratılmalıdır.

‘KYK’LAR SİLİNMELİ

4 Mevcut genç istihdam teşvik programları genişletilmeli; sırf gençlere çıraklık ve stajyerlik yoluyla meslek kazandırılması yahut yetilerinin geliştirilmesi kaydıyla ödenmelidir. 4 Teknolojik gelişime ayak uydurması daha kolay olan genç nesille, emeklilik haklarını 2008 öncesinde kazanmış neslin işgücü piyasasında bayrak değişimi yapmalarının önü açılmalıdır. 4 Eğitim kaynaklı masraflar toplumsal çıkar formunda değerlendirilip kamu tarafından üstlenilmeli; mevcut Kredi Yurtlar Kurumu (KYK) borç yükü bütünüyle silinmelidir.

MESLEĞE BAĞLILIK YARATILMALI

Rapora nazaran eğitim, sadece patronların beklentilerinin karşılanması için değil, birebir devirde çalışanların ferdî tatminini de sağlayacak hale getirilmeli. Patrona değil mesleğe bağlılık yaratılması gerekiyor. Ayrıyeten genç bayanların ortaöğretim seviyesindeki açıköğretimleşme ile konutlara hapsedilmelerine müsaade verilmemeli.

İSTİHDAM İÇİN TAHLIL YAZILIMDA

Netaş’ın yaklaşık 40 yıl boyunca yöneticiliğini yapan Idare Konseyi Lideri Müjdat Altay, teknolojideki gelişmeler ve şirketin faaliyetlerini anlattığı basın içtimasında, pandeminin her devletin kendi yazılım ve donanımını üretmesi gerektiğini gösterdiğini söyledi. “1981’de Netaş’ta işe başladığımdan beri teknolojiyi memleket hudutları içinde üretmeliyiz görüşüne inandım” diyen Altay, pandemi sırasında şirketlerin yüzde 90’ının konuttan çalışmaya geçebilmesinin altyapı açısından değerli olduğunu söyleyerek, “Burada iki bileşen var. Biri donanım biri yazılım. Donanım var lakin bu yerinde değil, güçlü bir yazılım da olması lazım. Türkiye’nin yazılım gücü çok yüksek. Genç işsizliğinin önünü yazılım ihracatı ile kesebiliriz. Genç nüfusla Avrupa için bulunmaz bir nimetiz. Bugün artık konutumuzdan bağlanarak Avrupa’ya teknoloji ihraç edebiliriz” dedi. Altay, Netaş’ın ortağı Çinli ZTE sayesinde de 5G teknolojisi için hazır olduğunu belirterek ,”ZTE, bugün dünyada en iyi 5G altyapı teknolojisi sağlayan şirket. Bize de kapılarını sonuna kadar açtı” dedi.

Cumhuriyet