Halk Sıhhati Uzmanı Tabip Nuriye Ortaylı, Uzman Report’ta yayımlanan yazısında, Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca’ya Covax, (Dünya Sıhhat Örgütü (WHO) tarafından oluşturulan dünyanın orta ve düşük gelirli ülkelerinde yaşayan milyarlarca kişinin koronavirüse karşı aşılanabilmesi konusundaki global gayretlerin merkezindeki oluşum) konusunda yanlış bilgi verilmiş olabileceğini öne sürdü.
Ortaylı, Bakan’ın açıklamalarının gerçeği yansıtmadığını belirterel, “Çeşitlendirme için Covax’a katılmayı bir defa daha düşünmekte yarar var. Bir de tweetinden anladığıma nazaran Sayın Bakana Covax konusunda yanlış bilgi verilmiş. Covax’a katılınca aşı seçme talihleri olmadığını söylüyor.Halbuki, Covax, Oxford-AstraZeneca, Moderna dahil yedi aşı ile ön alım muahedesi yapmış durumda” sözlerini kullandı.
Bakan Koca attığı tweette şunları demişti: “Covax oluşumu öncelikle aşıya ulaşım imkânı olmayan ülkeler için planlanmıştır. Hangi aşıyı teslim edeceği ise hala net değildir. Taraf ülkelerin nüfusunun en az %10’u kadar aşı vermek için planlanmıştır. Programa taraf olan ülkelerin kıymetli bir kısmı aşıya erken ulaşabilmek için birebir aşı şirketleri ile muahedeye çalışmaktadır.”
Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) Genel Yöneticisi Tedyos Adhonom Ghebreyesus, dünya nüfusunun yüzde 70’ini temsil eden 167 ülkenin çok uluslu COVAX aşı çalışmalarına dahil olduğunu açıklamıştı. Türkiye bu ülkeler ortasında yer almıyor.
Ortaylı’nın yazıısndan ilgili kısım şöyle:
“MEVCUT AŞI KİTLE BAĞIŞIKLIĞINA YETMEZ”
(….)
“Yalnızca Coranavac aşısı kullanarak kitle bağışıklığına ulaşmamızın, yani pandemiyi sonlandırmamızın mümkün olmadığını gösteriyor. Daha evvel, 50 milyon dozla, yani 25 milyon kişiyi aşılayarak kitle bağışıklığına ulaşamayacağımızı yazmıştım. Üstelik, o vakit Coronavac’ın da öbür aşılar üzere yüzde 90 muhafaza sağlayacağı iyimserliğindeydik. Enfeksiyondan muhafaza oranı yüzde elli olan bir aşı ile, nüfusun tamamını aşılayabilsek bile, lakin yüzde elli bağışıklık elde ederiz. Bu da kitle bağışıklığını sağlamak için gerekli alt hudut olan yüzde yetmişin de altında.
BAKANA YANLIŞ COVAX BİLGİSİ Mİ VERİLDİ?
Sıhhat Bakanlığı aşı portföyünü daha faal aşılarla çeşitlendirmek zorundadır. Bu hem pandemiden çıkışı planlayabilmek hem de sıhhat çalışanlarından sonra en riskli küme olan yaşlıları ve kronik hastaları koruyabilmek için gerekli. Çünkü bağışıklık oluşumu daha güç olan bu kümeler için Sinovac aşısının verisi bulunmuyor. Münasebetiyle aşının aktifliğinin 18-59 yaş kümesi için ilan edilenlerden daha düşük olması hiç şaşırtan olmaz.
Çeşitlendirme için Covax’a katılmayı bir kere daha düşünmekte yarar var. Bir de tweetinden anladığıma nazaran Sayın Bakana Covax konusunda yanlış bilgi verilmiş. Covax’a katılınca aşı seçme bahtları olmadığını söylüyor.
Halbuki, Covax, Oxford-AstraZeneca, Moderna dahil yedi aşı ile ön alım muahedesi yapmış durumda. Bu iki aşının da koruyuculuğu daha fazla. Üstelik 65 yaş için güvenlik ve aktiflik verisi var. Elli milyon dolar ödenirse bunlardan birisinden otuz altı milyon doz almak mümkün. Kesinlikle özel bir aşı seçmek istiyorsanız da biraz daha fazla ödeme yapmak gerekiyor. Bu da doz başına üç dolar, Sinovac’a verdiğimizin beşte biri. Bütçe açık veriyor diyeceksiniz, lakin elli ya da yüz milyon dolar Türkiye için çok para değil. Dediğim üzere bir uçak satılsa karşılanır.”
BERAT ALBAYRAK SAVI LİSANA GETİRİLMİŞTİ
Gazeteci Barış Yarkadaş, aşı tedariki konusunda Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) teşebbüsü ile kurulan Koronavirüs Aşısı Global Erişim Girişimi’ne (COVAX) Türkiye’nin katılmamasının nedeninin eski Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın para transferini kabul etmemesi olduğunu öne sürmüştü.
Bu teze Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca’dan cevap gelmişti:
“Bu programda yer almamamızın eski Hazine ve Maliye Bakanımız Sayın Berat Albayrak ile hiçbir ilgisi yoktur.”
COVAX NEDİR? COVID-19 Araçlarına Erişimi Hızlandırma (ACT) Teşebbüsü; COVID-19’a ait test, tedavi ve aşıların süratli bir formda geliştirilmesi ve üretilmesi ve herkes için adil erişimin sağlanması gayesiyle geliştirilen global bir işbirliğidir. COVAX, ACT Teşebbüsünün aşı ayağını oluşturmaktadır. COVID-19 aşılarının geliştirilmesini ve üretilmesini hızlandırmayı amaçlayan Araç, tıpkı vakitte dünyadaki bütün ülkelerin bu aşılara adil ve eşit bir biçimde erişim sağlamasını garanti altına almayı amaçlamaktadır. COVAX Aracı’nın rolü, en uygun aşı adaylarını belirlemek üzere COVID-19 aşı geliştirme süreçlerini daima olarak izlemektir. Araç, üreticilerle birlikte çalışıyor ve aşıların yasal onay almasından evvel üreticileri üretim kapasitelerini arttırmaları istikametinde teşvik ediyor. Zira üreticiler çoklukla aşılar kesin onay almadan evvel aşı üretim tesislerini büyütmek için önemli yatırımlar yapma riskini göze almayı tercih etmezler. Lakin şu anki salgın bağlamında bu biçim bir yaklaşım, aşıların ruhsatlandırılmasından sonra gecikmelerin yaşanmasına ve kâfi ölçüde aşının hazır olmamasına neden olacaktır. |
YAZININ TAMAMI İÇİN
Cumhuriyet
