Hazine ve Maliye Bakanlığı, eylül ayına ait bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı. Buna nazaran, eylülde bütçe gelirleri, geçen yılın birebir ayına nazaran yüzde 25.1 artarak 78 milyar 916 milyon lira, bütçe masrafları yüzde 34.4 artışla 108 milyar 580 milyon lira oldu.

Ocak-eylül periyodunda ise bütçe gelirleri, geçen yılın tıpkı periyoduna kıyasla yüzde 11.6 yükselerek 729 milyar 422 milyon lirayı, bütçe masrafları yüzde 17.6 artarak 870 milyar 13 milyon lirayı buldu. Böylelikle merkezi idare bütçesi eylülde 29 milyar 665 milyon lira ve ocak-eylül devrinde 140 milyar 591 milyon lira açık verdi.

 Merkezi idare bütçesinden ocak-eylül periyodunda 870 milyar 13 milyon lira harcama gerçekleştirilirken, bütçe gelirleri 729 milyar 422 milyon liraya ulaştı.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, eylül ayına ait bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı: 

Buna nazaran, merkezi idare bütçe sarfiyatları, Eylül 2019’da 80 milyar 814 milyon lira iken geçen ay yüzde 34,4 artışla 108 milyar 580 milyon liraya yükseldi.  Böylece 2020 yılında merkezi idare bütçe sarfiyatları için öngörülen 1 trilyon 95 milyar 461 milyon lira ödeneğin yüzde 9,9’u kullanılmış oldu.

Faiz hariç bütçe sarfiyatları eylülde geçen yılın birebir ayına nazaran yüzde 34,5 artışla 92 milyar 371 milyon lirayı buldu. Faiz hariç sarfiyatların bütçe ödeneklerine nazaran gerçekleşme oranı yüzde 9,7 olarak hesaplandı.

Eylülde işçi masrafları, geçen yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 19,4 artarak 25 milyar 697 milyon lira olurken, işçi masrafları için bütçede öngörülen 282 milyar 488 milyon lira ödeneğin yüzde 9,1’i kullanıldı.

Toplumsal güvenlik kurumlarına devlet primi masrafları, eylülde geçen yılın birebir ayına nazaran yüzde 14 artışla 4 milyar 104 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 48 milyar 120 milyon lira ödeneğin yüzde 8,5’i kullanılmış oldu.

Kelam konusu periyotta, mal ve hizmet alım masrafları için bütçede öngörülen 75 milyar 550 milyon lira ödeneğin yüzde 10’u harcandı. Eylülde yüzde 49,9 artan mal ve hizmet alımı masrafları 7 milyar 575 milyon lira olarak gerçekleşti.

Cari transferler, eylülde geçen yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 37,8 artarak 44 milyar 605 milyon liraya çıktı. Bütçede öngörülen 451 milyar 122 milyon lira ödeneğin yüzde 9,9’u kullanıldı.

Eylülde 6 milyar 875 milyon lira sermaye masrafı, 654 milyon lira sermaye transferi yapıldı, borç verme masrafları ise 2 milyar 862 milyon lira oldu. Faiz sarfiyatları eylülde geçen yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 33,3 artışla 16 milyar 209 milyon lira olarak kayıtlara geçti.

BÜTÇE GELİRLERİ

Merkezi idare bütçe gelirleri, Eylül 2019’da 63 milyar 102 milyon lira iken geçen ay yüzde 25,1 artarak 78 milyar 916 milyon liraya yükseldi. Bütçe iddiasına nazaran bütçe gelirlerinin eylül ayı gerçekleşme oranı 2019’da yüzde 7,2 olarak kayıtlarda yer alırken, bu yıl eylülde yüzde 8,2 oldu.

Vergi gelirleri tahsilatı, geçen ay 2019’un birebir ayına nazaran yüzde 29,9 artarak 68 milyar 311 milyon liraya çıktı. Vergi gelirlerinin bütçe varsayımına nazaran gerçekleşme oranı ise yüzde 8,7 olarak tespit edildi.

Bu devirde genel bütçe vergi dışı öbür gelirleri yüzde 2,3 artarak 8 milyar 565 milyon liraya ulaştı. Özel bütçeli yönetimlerin öz gelirleri 1 milyar 577 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 462 milyon lira olarak belirlendi.

Vergi cinsleri bakımından eylülde geçen yılın birebir ayına nazaran, dahilde alınan katma paha vergisi yüzde 33,6, özel tüketim vergisi yüzde 30, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 103,7, ithalde alınan katma paha vergisi yüzde 57,1, damga vergisi yüzde 21,4, harçlar yüzde 34,5 ve öbür vergiler 56,6 artış gösterirken, gelir vergisi yüzde 4,3, kurumlar vergisi yüzde 41,7 geriledi.

OCAK-EYLÜL PERİYODU GERÇEKLEŞMELERİ

Merkezi idare bütçe masrafları Ocak-Eylül 2019 devrinde 739 milyar 626 milyon lira iken, bu yılın tıpkı periyodunda yüzde 17,6 artışla 870 milyar 13 milyon liraya yükseldi. Böylece 2020 yılında merkezi idare bütçe masrafları için öngörülen 1 trilyon 95 milyar 461 milyon lira ödeneğin yüzde 79,4’ü kullanılmış oldu.

Faiz hariç bütçe sarfiyatları ocak-eylül devrinde geçen yılın birebir devrine nazaran yüzde 15,8 artarak 762 milyar 189 milyon liraya ulaştı. Faiz hariç masrafların bütçe ödeneklerine nazaran gerçekleşme oranı yüzde 79,7 olarak hesaplandı.

İşçi sarfiyatları, birebir devirde yüzde 16,7 artarak 220 milyar 448 milyon lira olurken, işçi masrafları için bütçede öngörülen 282 milyar 488 milyon lira ödeneğin yüzde 78’i kullanıldı.

Toplumsal güvenlik kurumlarına devlet primi masrafları, bu devirde geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 12,8 artışla 36 milyar 310 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 48 milyar 120 milyon lira ödeneğin yüzde 75,5’i harcandı.

Ocak-eylül periyodunda mal ve hizmet alım sarfiyatları için bütçede öngörülen 75 milyar 550 milyon lira ödeneğin yüzde 72,8’i kullanıldı. Bu devirde yüzde 8,4 artışla 55 milyar 16 milyon lira mal ve hizmet alımı masrafı gerçekleşti. Cari transferler yüzde 21,9 artarak 373 milyar 258 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 451 milyar 122 milyon lira ödeneğin yüzde 82,7’si kullanıldı.

Bu devirde 51 milyar 387 milyon lira sermaye masrafı, 5 milyar 506 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme masrafları ise 20 milyar 265 milyon lira oldu. Faiz masrafları yüzde 32,3 yükselişle 107 milyar 824 milyon lira olarak kayıtlara geçti.

BÜTÇE GELİRLERİ

Merkezi idare bütçe gelirleri, geçen yılın ocak-eylül periyodunda 653 milyar 808 milyon lira iken bu yılın birebir devrinde yüzde 11,6 artarak 729 milyar 422 milyon liraya çıktı. Bütçe varsayımına nazaran bütçe gelirlerinin ocak-eylül devri gerçekleşme oranı 2019’da yüzde 74,3 olarak kayıtlarda yer alırken, bu yılın tıpkı devrinde yüzde 76,3 oldu.

Vergi gelirleri tahsilatı, kelam konusu devirde yüzde 19,3 artarak 578 milyar 729 milyon liraya ulaştı. Vergi gelirlerinin bütçe kestirimine nazaran gerçekleşme oranı ise yüzde 73,8 olarak tespit edildi.

Genel bütçe vergi dışı başka gelirleri yüzde 12,2 azalarak 130 milyar 466 milyon liraya düştü. Özel bütçeli yönetimlerin öz gelirleri 13 milyar 970 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 6 milyar 257 milyon lira olarak belirlendi.

Vergi cinsleri bakımından ocak-eylül devrinde geçen yılın birebir periyoduna nazaran, gelir vergisi yüzde 6 düşerken, kurumlar vergisi yüzde 41,8, dahilde alınan katma bedel vergisi yüzde 7,1, özel tüketim vergisi yüzde 34,3, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 20,1, ithalde alınan katma paha vergisi yüzde 19,5, damga vergisi yüzde 8,8, harçlar yüzde 37,3, öbür vergi gelirleri yüzde 33,2 arttı.

Cumhuriyet