6 yaşındaki Nahla Osman, Suriye’nin İdlib kentinde bir mülteci kampında, babası ve ablasıyla yaşıyordu. Annesi Türkiye’ye kaçmıştı; babasının ise onu kampta dolaşmaması için zincirlediği, hatta bazen bir kafese koyduğu herkesçe biliniyordu.
4 Mayıs günü kampta yaşayanlar onu baygın halde buldu ve yakındaki Killi köyünün hastanesine götürdü. Ablasının anlatımına nazaran, bu sırada çok aç kalmış olan Nahla kendisine verilen yemeği o kadar süratli yedi ki, boğularak öldü.
Resmi vefat raporunda da beslenme yetersizliği çektiği ve vefat nedeninin boğulma olduğu yazıyordu.
New York Times (NYT) gazetesi, Suriye’deki iç savaşın insani trajedisini bir defa daha gözler önüne seren bu olayın peşine düştü. Kampta NYT’ye konuşanlar, Nahla’nın yaşadıklarını, baba Issam Osman’ın psikolojisini ve şartların tartısını anlattı.
‘BABASI REDDETTİ’
Kamp yetkilisi Hişam Ali Omar, “Babası onu kampın dışına çıkmaması için ellerinden ya da ayaklarından zincirlerdi. Birden fazla defa, en azından onu kafese koymuş üzere olmaması için ellerini çözmesini istedik lakin daima reddetti” dedi. Omar, kamptaki kalabalık ve hijyenik olmayan şartların çocuk bakımını zorlaştırdığını belirterek, “Çadırlarda yaşıyoruz, kapı ya da kilit yok. Çocuk etrafta geziyordu, tek tahlil onu bağlamaktı” savında bulundu.
‘AYNI KÖYDEN GELİYORDUK, ŞİKAYET ETMEDİK’
Gazete Duvar’da yer alan habere nazaran, kamptaki insanların Nahla için üzüldüğünü ve ona yemek verdiğini anlatan Omar, babasının Nahla’yı zincirlediğinin bilindiğini ancak insanların buna müdahale etmediğini söyledi. NYT’nin haberinde kamptaki ailelerin büyük kısmının birbirini tanıdığı ve bu nedenle yetkililere şikâyette bulunmadığı belirtilirken, Omar da “Hepimiz tıpkı köyden geliyorduk, münasebetiyle olayı ortamızda tutmak daha iyiydi” dedi. Omar, “Kamplarda yaşamak kolay değil. Buradaki beşerler işsiz. Günlük problemlerle başetmek zorundalar. Ailelerin, yemek aramak için çocuklarını çöpe gönderdiğini gördüm” diye konuştu.
Nahla’nın amcası Adnan el Aluş, İdlib’in bir öbür yerindeki meskenlerini, Suriye ordusunun bölgeyi ele geçirmesinden sonra terk ederek bu kampa yerleştiklerini anlattı. Aluş, Nahla’nın anne-babasının boşandığını, annesinin mülteci olarak Türkiye’ye yerleştiğini söyledi.
ABLASI: ÖBÜR ÇOCUKLAR DALGA GEÇİYORDU
Nahla’yı hastaneye götüren 22 yaşındaki ablası Heba Osman ise öteki çocukların bir cilt enfeksiyonu geçirdiği için kardeşiyle dalga geçtiklerini, bazen sadece onu korkutacağını bildikleri için başından aşağı su döktüklerini anlattı; “Kardeşine ‘bakterinin anası‘ derlerdi, babam bütün bu baskıyı kaldıramadı” dedi.
BİRKAÇ AY EVVELKİ ŞİKAYET DİKKATE ALINMADI
Babasının Nahla’yı zincirlediği yetkililer tarafından da biliniyordu. Suriye’de silahlı isyancıların denetimindeki bölgelerde savaşı belgeleyen aktivist Ahmad Rahal, birkaç ay evvel bu kampı da ziyaret etmişti. Nahla’yla sohbet ettiği bir görüntüyü New York Times ile paylaşan Rahal, çocuğa ismini ve ne aradığını sorumuştu. “Bir sandviç” diyen Nahla, yaralı ellerini uzatmış, babasının kendisini dövdüğünü söylemişti. Rahal, bu olayı yetkililere bildirdiğini fakat kimsenin bir şey yapmadığını söyledi.
BABADAN İTİRAF: BAĞLAMAK ZORUNDAYDIM
Nahla’nın çok acıktığı için hastanede süratle yemek yerken boğularak ölmesinin ve zincirlenmiş fotoğraflarının toplumsal medyada yayılmasının akabinde babası kısa müddetliğine ihmal suçlamasıyla gözaltına alındı. Birkaç hafta içinde hür bırakıldıktan sonra NYT’ye konuşan Osman, kızını bazen zincirlediğini kabul etse de ona ziyan vermediğini öne sürdü. “Evet bazen onu bağlardım, o denli yapmak zorundaydım” diyen baba, altı yaşındaki Nahla’nın giyinik olmadan kampta dolaştığını, komşuların şikayet ettiğini savundu; “Sabahları ve akşamları çadırdan çıkardı. Burada bir çeşit ormanda yaşıyoruz” dedi. Osman, berbat bir baba olmakla suçlandığına inanamadığını da söyleyerek, “Nahla suçsuz bir melek. Kızıma hiçbir vakit ziyan vermem” diye konuştu.
Nahla’nın vefatı, Suriye’deki iç savaşın ortasında büyüyen çocukların yaşamak zorunda bırakıldıkları trajediyi bir kere daha gözler önüne seriyor. Çocukları Kurtarın Örgütü’nün sözcülerinden Ahmed Bayram, kamplarda yaşayan milyonlarca çocuğun aç olduğunu, eğitim, sıhhat hizmeti yahut kolay hijyen kurallarından yoksun olduğunu söylüyor.
‘NORMAL BİR HAYATIN NE DEMEK OLDUĞUNU UNUTMUŞ ÇOCUKLAR’
Bayram, “Daha birinci yağmurda tehlikeli bir ortama dönüşen çadırlarda doğmuş çocuklardan kelam ediyoruz. Uyku saatine yataklarının kuru olup olmayacağını bile bilmeyen çocuklardan kelam ediyoruz. Olağan bir hayatın ne demek olduğunu unuttular” diyor.
Bayram, Suriye’nin kuzeybatısında çocuklar ortasındaki intihar oranlarının da yükseldiğine dikkat çekiyor, “11 yaşında ya da daha küçük çocukların hayattan vazgeçtiğini gördük” sözlerini kullanıyor.
Cumhuriyet
