Türkiye’nin 2023’te hangardan çıkarmayı ve 2025’te birinci uçuşunu yapmayı hedeflediği yerli savaş uçağı için çalışmalar sürerken projede yurtdışından da mühendis çalıştırılmasına karar verildi. Bunun için İngiltere’de verilen iş ilanıyla ulusal muharip uçağın tasarım, motor, yakıt sistemleri, iniş grupları üzere kısımları üzerinde çalışacak mühendisler aranıyor. Ulusal Muharip Uçak (MMU) projesinde yalnızca NATO üyesi ülke vatandaşı olan mühendisler misyon alabilecek.
Hava Kuvvetleri Komutanlığı’nın muhtaçlıkları doğrultusunda TF-X ismi verilen özgün 5. jenerasyon savaş uçağı üretilmesi maksadıyla başlatılan MMU projesi kapsamında Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TUSAŞ/TAI) ile İngiliz BAE Systems ortasında 2017’de işbirliği mukavelesi imzalanmış, bu kapsamda BAE Systems şirketine bağlı birçok mühendis, TUSAŞ tesislerinde Türk mühendislerle birlikte çalışmaya başlamıştı. Başlangıçta MMU projesiyle “yurtiçi imkân ve kabiliyetler ile tasarlanan ve geliştirilen bir savaş uçağının üretilmesi ve bu uçağı tasarlayıp geliştirebilecek insan gücü ve altyapının oluşturulmasının hedeflendiği” açıklanmasına rağmen proje için Türk mühendislerin yanı sıra yabancı mühendis arayışı ortaya çıktı. MMU projesinde çalıştırılacak yabancı mühendisler için Fransa merkezli memleketler arası danışmanlık şirketi Expleo aracılığıyla İngiltere’de iş ilanı verildi. İngiltere’de iş ilanı yayımlayan internet sitelerinde yer alan ilanlarla “Türkiye’de devam eden 5. kuşak muharip uçak projesinde çalışmak üzere” mühendisler arandığı duyuruldu.
SORUŞTURMA KAİDESİ
MMU için kıdemli aeroelastisite, iniş ekibi üzerinde çalışacak sistem tasarım, yakıt sistemleri, sistem güvenlik, silah ve uçuş denetim sistemleri için heyetim tasarım, hidrolik güç sistemleri tasarım, uçak motoru performansı üzerinde çalışacak mühendisler aranıyor. Havacılık endüstrinde deneyim sahibi olmak müracaat için önkoşullar ortasında yer alırken iş için verilecek fiyat, deneyim durumuna nazaran saatlik 70-90 sterlin (860-1100 TL) ortasında değişiyor. Kimi mühendislikler için İngiltere’nin güvenlik soruşturmasından geçmek kaide koşulurken birtakım mühendislikler için de NATO üyesi ülke vatandaşı olmak ve vatandaşı olduğu ülkenin güvenlik soruşturmasından geçmiş olmak koşulu bulunuyor. İlanlarda, NATO üyesi ülke vatandaşı olmayan bireylerin müracaatlarının kabul edilmeyeceği belirtildi.
BİRİNCİ UÇUŞ TARİHİ 2025 YILI
Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Lideri İsmail Demir, TF-X’in 2023 yılında hangardan çıkacağını, 2025 yılında birinci uçuşunu yapacağını, hava kuvvetlerine teslimatının ise birinci uçuştan beş yıl sonra yapılacağını açıklamıştı. TF-X’in en kritik yanını oluşturan motor konusu ise hala kesin tahlile ulaştırılamadı. TF-X’in motoru için İngiliz Rolls Royce şirketiyle ortak üretim için, motor üretiminde yer alacak Türk şirket ve mülkiyet hakları konusunda yaşanan uyuşmazlık nedeniyle hala bir mutabakat sağlanamadı. Üretilecek birinci uçaklarda F-16 uçaklarında da kullanılan Amerikan General Electric şirketinin F-110 tipi motorlarının kullanılması bekleniyor.
Cumhuriyet
