Türkiye Devrimci Personel Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) TÜİK’in Nisan 2020 Hanehalkı İşgücü Araştırması (HİA) donelerini değerlendirdiği Temmuz 2020 periyodu İşsizlik ve İstihdamın Görümümü Raporunu yayımlandı.
TÜİK’e nazaran dar tarifli (resmi) işsizlik orantısı 0,2 puanlık azalış ile yüzde 12,8 seviyesinde gerçekleşti. Türkiye umumunda işsiz sayısı 2020 Nisan devrinde geçen yılın birebir periyoduna nazaran 427 bin kişi azalarak 3 milyon 775 bin kişi oldu.
DİSK-AR yayımladığı raporda, “TÜİK’in dar tarifli işsizlik nispeti ve sayısı Covid-19’un yarattığı zelzelesi yansıtmayacak kadar düşük açıklandı” dedi.
DONELER GERÇEĞİ YANSITMIYOR
“TÜİK’in dar tarifli işsizlik olguları gerçeği yansıtmıyor” denilen raporda şu tabirlere konum verildi:
“Covid-19 salgını büyük bir istihdam sarsıntısına yol açmış, yüz binlerce işyeri kapanmış, devasa bir iş ve istihdam kaybı yaşanmışken TÜİK’in işsizliğin düştüğünü açıklaması inandırıcı değildir.
TÜİK prosedürüyle istihdam ve iş kaybının gerçek boyutlarını anlamak mümkün değil, TÜİK’in işsizlik hesaplama tekniği Covid-19 üzere bir salgın devrinin tesirlerini yansıtmaktan uzaktır. DİSK-AR, ILO’nun kullandığı tam vakitli eşdeğer iş kaybı metodundan de yararlanarak Covid-19’un yarattığı gerçek iş ve istihdam kaybını hesapladı.
Covid-19 periyodunda yaygın olarak işten çıkarma konumuna kısa çalışma ödeneği ve fiyatsız müsaade ödeneği kullanılması nedeniyle milyonlarca emekçi çalışmadığı halde istihdamda gözüküyor. TÜİK’in formülüne nazaran, kısa çalışma ödeneği ve fiyatsız müsaade ödeneği alan çalışanlar iş aramadıkları için işsiz sayılmıyor.”
Covid-19’un yarattığı iş ve istihdam kaybını hesaplamak için alternatif hesaplama prosedürlerine başvuran DİSK-AR raporunun özet bulguları şöyle:
İŞ KAYBI VE İŞSİZ SAYISI YEKUNU 17.7 MİLYON
DİSK-AR tarafından her ay hesaplanan geniş tarifli işsiz sayısı Nisan 2020’de 2 milyon 793 bin kişi artarak 9 milyon 756 bine yükseldi. Geniş tarifli işsizlik orantısı ise Nisan 2020’de yüzde 28,7 olarak hesaplandı.
ILO metodolojisinden yararlanarak yapılan hesaplamaya nazaran Covid-19 nedeniyle meydana gelen eşdeğer iş kaybı ve işsiz sayısı artışı 10,7 milyon olarak gerçekleşti. Nisan 2019’a nazaran revize edilmiş geniş tarifli işsiz sayısı ve tam vakitli istihdam kaybı 10 milyon 759 artarak 17 milyon 722 bine yükseldi.
33 milyon 971 bin olarak dikkate alınan geniş işgücüne nazaran revize edilmiş geniş tarifli işsizlik (istihdam kaybı dahil) orantısı ise yüzde 52,2 olarak hesaplandı.
İSTİHDAM BİR YILDA 2 MİLYON 585 BİN AZALDI
TÜİK olgularına nazaran işgücü son bir yılda 3 milyon 13 bin azalarak 32 milyon 401 binden 29 milyon 388 bine geriledi. İstihdam Nisan 2019-Nisan 2020 arasında 2 milyon 585 bin azalarak 28 milyon 199 binden 25 milyon 614 bine düştü. Nisan 2019’da 27 milyon olan istihdam içinde olup işbaşında olanların sayısı 7 milyon 109 bin kişi azalarak 20 milyon 456 bin oldu. İşbaşında olmayanların sayısı ise son bir yılda 4 milyon 524 bin kişi arttı.
Nisan 2019’da yekun işgücüne katılma orantısı yüzde 52,9 iken Nisan 2020’de bu orantı yüzde 47,2’ye düştü. Nisan 2019’da yekun işgücüne katılma nispeti yüzde 52,9 iken Nisan 2020’de bu orantı yüzde 47,2’ye düştü.
İŞBAŞINDA OLANLARIN SAYISI 7 MİLYON 109 BİN AZALDI
İstihdamda olup işbaşında olanların sayısında salgının tesiriyle Nisan 2020’de önemli bir düşüş yaşandı. Nisan 2019’da 27 milyon 565 bin kişi işbaşında iken, Nisan 2020’de bu sayı 7 milyon 109 bin azalarak 20 milyon 456 bine geriledi. Covid-19 nedeniyle işlerin durmasıyla ve kısa çalışmaya geçilmesiyle birlikte çalışma saatlerinde de düşüş görüldü. Nisan 2019’da haftalık ortalama 44,6 olan çalışma vadesi Nisan 2020’de 39,5’e geriledi. Son bir yılda haftalık ortalama çalışma vadesi 5,1 saat azaldı.
BAYANLAR DAHA FAZLA ETKİLENİYOR
Nisan 2019 ve Nisan 2020 arasındaki son bir yıllık devirde yekun işgücü yüzde 9,3 azalmışken erkek işgücü yüzde 7 ve bayan işgücü yüzde 13,9 nispetinde azaldı. Yekun istihdam son bir yılda yüzde 9,2, erkeklerde yüzde 7,9 ve bayanlarda yüzde 11,9 nispetinde düştü. Bayan istihdamı düşerken bayan işsizliği arttı.
Covid-19 tesiriyle revize geniş tarifli işsizlik orantısı yekunda yüzde 52,2 olarak hesaplanmışken erkeklerde yüzde 50,1 ve bayanlarda yüzde 56,4 olarak hesaplandı. İstihdam edilenlerden işbaşında olan bayanların sayısında da bu periyotta önemli düşüşler meydana geldi.
İşbaşında olanların yekun sayısında son bir yıllık periyotta yüzde 25,8’lik bir azalma yaşanmışken erkeklerde yüzde 23,5 ve bayanlarda ise yüzde 30,8’lik bir düşüş laf bahsidir. Binaenaleyh bayanların Covid-19’dan daha erkeklerden daha fazla etkilendiği görüldü.
Cumhuriyet
