Pandemide olağanlaşma için atılan adımlarla yasaksız geçirilen birinci haftada da esnafın yüzü gülmedi. Bilhassa restoran ve kafelerde yüzde 50 kapasite şartına uymaya çalışan esnaf, salgında üçüncü bir dalga ile tekrar kapanmaktan kaygılı. Yabancı turist gelmeden İstanbul’da gerçek bir hareketlenme yaşanmayacağını belirten esnaf, vergi muafiyeti dayanağını olumlu bulsa da ayakta kalabilmek için kira, elektrik, su üzere fatura borçları mevzularında dayanak bekliyor.
Geçen günlerde vilayetlerin risk durumuna nazaran olağanlaşma adımları atılmaya başlanınca İstanbul’da restoran ve kafeler müşteri kabul etmeye başlamış ve cumartesi sokağa çıkma kısıtlaması da kaldırılmıştı. Kısıtlamaların gevşetilmesi ile birlikte vatandaşlar meydanlara akın etti. Alışveriş merkezlerinin ziyaretçisinin yüzde 90’a varan oranda arttığı belirtiliyor.
KİRA DAYANAĞI YETERSİZ
Pekala, esnafın yorumu ne? Yeni olağan ile geçen birinci haftanın akabinde esnafın nabzını tutmak için Kapalıçarşı, Mahmutpaşa ve Eminönü üzere İstanbul’un en hareketli alışveriş noktalarını dolaştık.
Eski devirlerde büyük kalabalıkların oluştuğu Kapalıçarşı’da eskiye nazaran çok az insan var. Esnaf, “Doluyken de çok iş olmuyor zati, insanların alım gücü düştü, alışveriş yapan yok. Beşerler yasaklardan bunaldığı için hafta sonu sokakları da pasajları da dolduruyor ancak kimse alışveriş yapmıyor. Bizim bütün ümidimiz ve ekmeğimiz turistlerdedir, turistler gelmeye başlamadıkça biz iş yapamayız” diyor. Mahmutpaşa esnafı ise düğün dönemini dört gözle beklediklerini lisana getiriyor lakin çok ümitli olmadıklarını aktarıyorlar. Büyükşehirlerde 750 TL olarak açıklanan kira dayanağını de pahalandıran Eminönü esnafı, “İstanbul’daki dükkân kiralarından haberiniz var mı” sorusunu gündeme getiriyor.
3. DALGA KORKUSU
Esnafı endişelendiren bir diğer sorun ise İstanbul’da olağanlaşma ile başlayan hadise artışları. Yasakların tekrar uygulanmasından korktuklarını lisana getiren esnaf, “Tekrar tıpkı yasakların gelmemesi için bilhassa efor harcıyoruz, bütün kurallara harfiyen uyuyor ve vatandaşı da uyması için uyarıyoruz. Zira artık buna mecburuz, yasaklara uyulmadığında tekrar biz ekmeğimizden olacağız, yerimiz kapatılacak, bunun farkındayız” diyor.
“Hijyene ve toplumsal araya kıymet veriyoruz fakat işe gelirken mecburen toplu taşıma kullanıyoruz” diye yakınan esnaf, HES kodu uygulamasını olumlu buluyor. Lakin bu mevzuda bilhassa küçük işletmecilere bir eğitim ve ekipman dayanağı sağlanması gerektiği belirtiliyor.
‘ERKEN KAPANMASI YOĞUNLUK YARATIYOR’
Restoranların kademeli olarak olağan işleyişe geçmeye çalıştıklarını lisana getiren Turizm Restoran Yatırımcıları ve Gastronomi İşletmeleri Derneği (TURYİD) Lideri Kaya Demirer ise yasaksız birinci hafta kısmi bir hareketlenme yaşandığını belirtti. Yerlerin 19.00’a kadar açık kalabilmesi sebebiyle belli saat dilimlerinde yoğunluklar oluştuğunu da belirten Demirer, yasak saatinin 22.00’ye çekilmesini istedi. Mevcut durumu muhafazanın değerli olduğunu da aktaran Demirer, risk haritasında bütün Türkiye’yi mavi renkte görmek için ellerinden geleni yaptıklarını söyleyerek “Sorumluluk Hepimizin” ve “Mesafeni Koru” sloganları ile hem müşterileri hem de işletmecileri bilgilendirmeye çalıştıklarını tabir etti.
Cumhuriyet
