Şark Akdeniz’de stratejik kıymetteki Libya’da Ankara destekli, Birleşmiş Milletler’in (BM) tanıdığı Ulusal Uzlaşı Hükümeti (UUH) ile Hafter cephesinin Sirte üzerinde ağırlaşan uğraşı sürerken dün Türkiye ve Rusya’dan peş peşe açıklamalar yükseldi.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın’ın ateşkese yanaşmayan tarafın Hafter cephesi olduğu, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un ise UUH’nin ateşkes istemediği tarafındaki açıklamaları dikkat çekti. Kalın dün AA’ya verdiği söyleşide, Ankara ile UUH arasında geçen aralıkta varılan itilafları hatırlattı.
“Bu çerçevede BM’nin de tanıdığı yasal hükümete destek veriyoruz. Şu anda bir ikili yapı var fakat biz BM çatısı çerçevesinde öncelikle siyasi sürecin ilerletilmesi için elimizden gelen uğraşı gösteriyoruz. Bununla birlikte Hafter tarafının saldırgan tavrı nedeniyle Trablus hükümetinin de bir nefsi müdafaa hakkı var” dedi.
SİRTE VE CUFRA KURALI
Kalın, Nisan 2019’da yapılan Abu Dabi Anlaşması’ndan beri ateşkes ilanlarının, barış görüşmelerinin devletin petrol meydanlarının bulunduğu doğusunda aktif, Tobruk merkezli Halife Hafter cephesi tarafından ihlal edildiğini söyledi. Vatiyye Hava Üssü’ne geçen cumartesi düzenlenen atak ile ilgili Hafter güçlerini işaret etti.
Ateşkese UUH’nin prensipte karşı olmadığını gelgelelim sürdürülebilir olması için “Hafter güçlerinin Sirte ve Cufra’dan çekilmesi gerektiğini” tabir etti. Kalın ayrıyeten Türk şirketlerinin alt yapı ve güç hususları dahil olmak üzere Libya ile işbirliği imkanlarına değindi. “Bakış açımız daima bir ‘kazan-kazan’ alakası çerçevesinde ortamın istikrarını sağlamak, bu vesileyle de Türkiye’nin güvenliğini garanti altına almak” diye konuştu. Kalın, Şark Akdeniz’de bir ya da birkaç üyenin mevzuyu Avrupa Birliği (AB) üzerinden Türkiye’ye dayatma yoluyla tahlile kavuşturmaya çalışmasının netice vermeyeceği görüşünü lisana getirdi.
Atina ile ilgilere değinen Kalın, diyaloğun ehemmiyetine vurgu yaptı. “Beklentimiz gerek ikili münasebetler gerek AB bağlamında gerekse Şark Akdeniz ve Ege mevzularında herkesin hak ve menfaatlerini gözeten adil bir nahiye nizamının inşa edilmesi olmalıdır” dedi.
‘PRATİĞE DÖNÜŞMÜYOR’
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise dün Kongo, Mısır ve Güney Afrikalı mevkidaşlarıyla yaptığı içtimanın akabinde basın içtimasında, Libya bunalımına ait açıklamalarda bulundu. Çatışmaların durdurulması gerektiğini belirterek “Türk meslektaşlarımızla, ateşkesin ilan edilmesini sağlayacak yaklaşımların uyumlaştırılmasıyla ilgili çalışmaya devam ediyoruz” dedi.
“Ne yazık ki tüm muhataplarımızın Libya sorununun askeri tahlil ile halledilemeyeceği gerçeği hakkındaki açıklamaları pratiğe dönüşmüyor” tabirlerini kullandı. Lavrov’un, Berlin Konferansı öncesinde meydanda daha aktif olan Hafter cephesinin ateşkes muahedesine yanaşmadığı, artık ise durumun değiştiğine işaret eden açıklaması dikkat çekti. “Libya Ulusal Ordusu (Hafter cephesi) ateşkesle ilgili belgeyi imzalamaya hazır, fakat bu defa Trablus hükümeti askeri tahlile güvenerek bunu yapmak istemiyor” dedi.
‘ASKERDEN ARINMIŞ BÖLGE’
Bu arada BM Umum Sekreteri Antonio Guterres, “Libya’da yabancı güçlerin müdahalesinin eşi görülmemiş boyutlara ulaştığını” söyledi. Askerden arındırılmış bir nahiye oluşturma teklifini gündeme getirdi. Son periyotta Ankara’nın Şark Akdeniz konusunda mesaisi hızlandı. Pazartesi ve evvelki gün AB Yüksek Temsilcisi Borrell ile İtalya Savunma Bakanı Guerini Ankara’yı ziyaret etmişti.
‘BÖLÜNME TEHLİKESİ’
Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, Libya’da taraflara koşulsuz müzakerelere başlama daveti yaparak ‘’Bunun için birinci adım Sirte ve Cufra’nın askerden arındırılması olabilir’’ dedi. BM Güvenlik Konseyi’nde Libya oturumunda konuşan Maas, salgın devrinde bile devlete silah ve yabancı savaşçıların girmeye devam ettiğini belirtti.
Memleketin son bölünme tehlikesinin olduğu ihtarında bulundu. “Libya’nın dış güçlerin savaş yeri haline gelmemesi için yaptırımlar dahil elimizdeki tedbirleri kullanacağız’’ sözü dikkat çekti. Fransa’nın BM Temsilcisi ise Türkiye ve Rusya’yı silah ambargosunu delmekle suçladı. Libya’nın Suriye üzere olma riski taşıdığını söyledi.
Cumhuriyet
