İğneden ipliğe her kalemde artan fiyatlar, çarşıda pazarda yüzde 120’yi bulan enflasyonla emekli adeta meskene kapandı. Bugün Türkiye’deki emeklilerin 8 milyonu açlık sonu ve bunun altında, geri kalanı da yoksulluk sonunun altındaki kurallarda yaşamaya çalışıyor. Büyük kısmı ikinci bir işte çalışırken, kriz devrinde bu işlerini de kaybettiler. İş kuyruğuna giren emekli sayısı ise her geçen gün artıyor.
EMEKLİ ÖRGÜTLENMELİ
İŞKUR’a nazaran 2022 Şubat ayı prestijiyle 50 yaş ve üstü 204 bin 473 kişi iş kuyruğuna girdi, geçen yıl tıpkı devirde bu sayı 157 bin 201 kişiydi. En düşük emekli aylığının 2 bin 500 TL olduğu Türkiye’de emekliler, Türk-İş’in Şubat 2022 için açıkladığı ve yalnızca besin harcamalarından oluşan 4 bin 553 liralık açlık sonunun altında yaşıyor. Kira, ulaşım ve faturaları da kapsayan yoksulluk sonu 15 bin 140 liraya ulaştı.
DİSK’e bağlı Emekli-Sen Genel Lideri Cengiz Yavuz ise icralık emekli sayısının çığ üzere arttığına işaret ederek “Emekli temel besin muhtaçlıklarını bile alacak gelire sahip değil. 2 bin 500 lira neye yetecek? Bu insan hakkına muhalif. Bugün Ankara’da en düşük mesken kirası bile 2 bin 500 liradan başlıyor. Emekliler bir lokma ekmeğe muhtaç oldu” dedi. Yavuz şu vurguları yaptı:
– Yılbaşında iktidarın “yüzde 25 devasa zam” dediği emekli maaş artışı geldiği an eridi. Muhakkak başlı tüketim mallarına gelen artırımlarla elimizdeki avucumuzdaki de bitti.
– Geçinemeyen emekliler iş arıyor lakin milyonlarca gencin işsiz olduğu ülkede kim emekliye iş verir? 7-8 milyon emekli iş olsa çalışacak.
– Salgının başında Cumhurbaşkanı kredi alın demişti. Artık o kredileri ödeme vakti geldi. Emeklilerin 12.5 milyonu bankalara borçlu.
– Emeklinin bu gelirle bağımsız yaşaması mümkün değil. Artık birçoğu meskenlerini kapatıp çocuklarının yanına sığındı.
– Emeklinin tek çıkış yolu örgütlenmek, artık kâfi demeliyiz. Kesinlikle toplusözleşme masasında olmalıyız.
GERÇEK AYLIK DAHA DA DÜŞÜK
Emeklilerin durumuyla ilgili kıymetlendirme yapan toplumsal güvenlik uzmanı Nergis Şimşek, şu noktalara dikkat çekti: “Ekim 2008 öncesi emekli olanlara ödenen en düşük maaş 3 bin 166 liraydı. Fakat bu tarih sonrası bağlanan aylıkların daima düşmesi nedeniyle 2019’da yasal düzenleme yapıldı ve alt hudut aylığı belirlendi. Bu sayı 2019’da 1000 TL, 2020’de 1500 TL ve 2022’de 2 bin 500 TL oldu. SGK emekli maaş ödemelerinin yaklaşık yüzde 70’inin alt hudut aylığı kapsamında olduğu dikkate alındığında, emeklilerin açlık hududunun yarısı kadar maaşa teslim edildiği görünüyor. Kaldı ki 2 bin 500 TL olarak ödenen aylıklar sigortalıların gerçek aylığı değil. Gerçek aylıklar bunun da altında. Çalışanlar bugün emekli olduklarında, hala 4 bin 253 lira olan minimum fiyatın yarısı kadar maaş almak zorunda kalacak.”
Cumhuriyet
