Yerküreyi kasıp kavuran ve ekonomileri de derinden sarsmaya devam eden koronavirüs salgını havacılık kesimini de felç etti. Havayolu şirketleri birbiri arkasına seferlerini durdurarak uçaklarını tarafa indirdi. Yolcu sayılarında yerküre umumunda büyük düşüşler yaşandı. Türkiye’de de tarifeli yolcu taşımacılığı  durdu.

Kademeli olarak uçuşlar tekrar başlarken Bahçeşehir Üniversitesi (BAU) Pilotaj Kısım Yöneticisi Dr. Cengiz Mesut Bükeç de, bundan sonraki süreçte uçak yolcularını nelerin beklediğiyle ilgili açıklamalarda bulundu. Bükeç, “Yeni sıradanın havalimanları eskiyi özleyen ve tüm faaliyetlerinde artışı isteyen, fakat artışta engellenen havalimanları olacak. Zira artık koşullar eskisinden farklı. Ölümcül virüslerin çeşitlenme mümkünlüğü var ve korkutucu global sonuçları her an yeniden kapımızda olabilir” dedi.

“IATA’NIN AÇIKLADIĞI RAKAMLAR HEPİMİZİ ÜRKÜTÜYOR”

Uçuşların yeni normalini iki temel faktörün istikrar noktasının belirleyeceğinin altını çizen Dr. Cengiz Mesut Bükeç, “Bu faktörlerden birincisi operasyonel gereksinimlerdir, oburu güvenlik önlemleridir. Önlemler aşırılaştıkça maliyetler süratle yükselir, gecikmeler artar ve kar azalır. Önlemler azaltılırsa, maliyetler düşer, gecikmeler azalır lakin felaketlerin mümkünlüğü artar.

Gerçekten virüsün birinci yayılımı periyodunda bunu felaketin lehine ve operasyonun aleyhine bir noktada yaşadık. Velev istikrar külliyen bozuldu ve Milletlerarası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) büyük zararlar açıkladı. IATA’nın açıkladığı rakamlar hepimizi ürkütüyor. Bununla birlikte havacılığın geçmişten günümüze daima bir çıkar yolu bulabilmiş olması da umutlandırıyor. Yeni alışılagelmiş bu iki temel faktör arasında, havacılıkta ortaya konacak özgün tahlillerde önümüze çıkacak” tabirlerini kullandı.

“BİLETLERE SIHHATLE İLGİLİ KRİTİK GARANTILER DAHİL EDİLECEK”

Büyük risklerin muhakkak göz arkası edilmemesi gerektiğine de vurgu yapan Dr. Cengiz Mesut Bükeç, “Virüsün tekrar ve hava taşımacılığına bağlı olarak yayılmasına bağlı felaket olabilir. Sonrasında zarar görenlerin açacakları davaların sonuçlarına nazaran pratiğe girecek yeni kurallar olabilir.

Hakikaten havacılıkta “güvenlik kuralları”nın tarihî gelişiminde tarihi davaların tesirli olduğunu görmekteyiz. Her iki neden de hava taşımacılığının sonlandırılmasına ya da durdurulmasına neden olacaktır. Yeni olağanın bu risklerle baş etmesi çetin olduğu için mevcut büyük gövdeli uçakların hava kargo taşımacılığında yolcu taşımacılığına nazaran daha çokça tercih edileceğini göreceğiz.

Havayolu işletmelerinin hijyeni müşterilerine bir eser bileşeni olarak sunacağına tanık olacağız. Biletlerin üzerindeki taahhütlere sıhhatle ilgili kritik teminatların de dahil edileceğini göreceğiz” diye konuştu.

ESKİSİ ÜZERE KALABALIK HAVALİMANLARI GÖREMEYECEĞİZ

En öncelikli olarak terminal binalarında ve hava araçlarının içinde hijyenin çok ziyade artacağının altını çizen Dr. Cengiz Mesut Bükeç; “Yolcular sıkça ikazlarla karşılaşacak. Sıhhat raporlarının rutini havayolu yolcusu olmak ile eninde ahir ilişkilenecek. Check-in yahut pasaport üzere geçiş noktalarında yolcuların yığılmaması için havalimanları gerçek kapasitelerinin altında hizmet verecek. Havacılıkta havalimanlarından yararlanacak yolcu sayısı belirli hesaplamalar sonucunda belirlenir.

Bu hesaplamaların temelinde metrekare başına düşen yolcu sayısı bulunur. Bu sayı da her bir havalimanında düşecektir.

Hasılı, uzun bir vade, eskisi üzere kalabalık havalimanları göremeyeceğiz. Terminal binalarında ve hava araçlarının içinde hijyen anormal aşamada artacak. Yolcular sıkça ikazlarla karşılaşacak. Bu noktada önlemler hakkında birkaç kıymetli hususun altını çizmeliyiz.

Hiçbir önlem istisnasız sonuç veremez yahut sonsuza dek işe yarayamaz. Önlemlerimizin birçoğu da insan gücüne ve insan zihnine bağımlı olacak bu yüzden birtakım aksaklıklar kaçınılmazdır. Buralardan büyük kayıplar ya da felaketler umuyorum ki çıkmaz. Yoksa büyük hayal kırıklıklarının dala vereceği zarar, virüsün kendisinin verdiği zararı kat kat artırabilir” biçiminde konuştu.

“SEYAHAT ÖNCESİ SIHHAT MUAYENESİ GEREKEBİLİR”

Güvenlik denetimlerinin sıhhat denetimlerini de içereceğinden, seyahat öncesi sıhhat muayenesi üzere bir kavramın hayata girmesinin kendisini şaşırtmayacağını söyleyen Dr. Cengiz Mesut Bükeç şunları söyledi: 

“Havalimanı ile kontaklı metro, ring, teleferik üzere toplu taşıma sistemlerinin sınırlı noktalarında yolcu bagajları teslim alınarak terminal binasına girişten çok evvel önlem pratikleri başlatılacak.

Yolculukta taşınan yolcu yalın hale getirilmiş olacak, el bagajı bile kalkacak ve tahminen yalnızca el çantası ile yolcu terminalde denetime tabi tutulacak. Hem hava trafiğinin yönetilmesinde hem de havalimanlarında operasyonlar hakkında akıllı sistemler bir gayrısı ile konuşacak.

Akıllı robotlar kirlenmeyi, pandemiyi daima takip edip merkezi bilgisayara rapor edecek. Bir yolcu hakkında tecrit süreci başlatıldığında, o kişinin yolcu olarak aslında hava aracına binmesi mümkün olamayacak. İnsan faktörünün cürüm yapabileceği her değerli noktada, akıllı sistemler elle denetimin yanına geçip gelişmiş sensörler ile yolculara yol gösterecek”

Cumhuriyet