Doğu Akdeniz’de Türkiye-Yunanistan-Güney Kıbrıs Rum Bölümü (GKRY) üçgeninde tansiyon sürerken Rusya, Antalya Körfezi açıklarında Oruç Reis gemisinin araştırma yaptığı bölgeyle kesişen bir alan ile Barbaros Hayrettin Paşa gemisinin araştırma alanıyla da kesişen Kıbrıs’ın doğusu ile Suriye ortasında kalan bölgenin üzerinde iki farklı hava atış eğitimi yapacak.
Rusya’nın Akdeniz’de hava faaliyetine yönelik NOTAM (havacılara ilan) yayımlamasının akabinde Türkiye de Antalya istasyonu üzerinden Navtex (denizciler için seyrüsefer bildirimi) bildirisiyle bölgede Rusya’nın atış eğitimini duyurarak bu bölgelerin Türkiye’nin sorumluluk alanında olduğuna yönelik bir hareket yaptı.
Denizlerde inançlı seyir için denizcilere bilgi aktarmada kullanılan bildiri sistemlerinden biri olan Navtex, (seyrüsefer bildirimi) son periyotta Doğu Akdeniz’deki gayretin araçlarından biri haline geldi. Daha evvel temmuz ayında Oruç Reis’in araştırma faaliyetine başlayacağının Türk Deniz Kuvvetleri Seyir, Hidrografi ve Oşinografi Daire Başkanlığı’na bağlı Antalya Navtex istasyonu tarafından duyurulmasıyla başlayan ‘Navtex diplomasisi’ daha sonra Yunanistan ve GKRY’nin karşı Navtex bildirileri yayımlaması ve Türkiye’nin de buna karşılık vermesiyle devam etti.
Son olarak evvelki gece Antalya Navtex istasyonu, yayımladığı bildiriyle 8-22 Eylül tarihleri ortasında Antalya Körfezi açıklarında, 17-15 Eylül tarihleri ortasında da Kıbrıs’ın doğusu ile Suriye ortasında kalan bölgede Rusya’nın atış eğitimi yapacağını duyurdu. Antalya açıklarında yapılacak atış eğitimi alanının bir kısmı, Oruç Reis’in araştırma yaptığı bölgeyle kesişiyor. Atış eğitiminin yapılacağı bölge, Yunanistan’ın hak sav ettiği bölgede değil, Türk kıta sahanlığında, üzerinde ihtilaf olmayan bölgede yer alıyor.
Kıbrıs’ın doğusundaki atış eğitimi alanı ise Kıbrıs’tan Suriye’ye hakikat uzanan bölgede Türk kıta sahanlığının dışında, KKTC’nin Türkiye Petrolleri’ne verdiği ruhsatlar doğrultusunda Barbaros Hayrettin Paşa gemisinin araştırma yaptığı bölgeye yakın bir alanda bulunuyor. GKRY açıklarındaki Rusya’nın atış eğitimini Türkiye, Antalya Navtex istasyonu üzerinden duyurarak GKRY’ye yönelik bir hareket yaptı.
GKRY’ye ilişkin Larnaka Navtex istasyonu, Rusya’nın Kıbrıs’ın doğusunda yapacağı atış eğitimi için Türkiye’nin yayımladığı Navtex bildirisinin geçersiz olduğunu ve bu alan için kendilerinin yetkili olduğunu tez eden bir ileti yayımladı.
Türkiye’ye ilişkin Antalya Navtex istasyonu ise karşı bir ileti yayımlayarak “GKRY’nin Larnaka radyo MA14-333/20 nolu Navtex duyurusu ile kanunsuz argümanlarını yasallaştırma eforları geçersizdir ve Türkiye tarafından kabul edilmemiştir, edilmeyecektir. Denizcilerin emniyeti gözetilerek Türkiye tarafından Navtex yayını yapılmaya devam edilecektir” dedi.
GKRY’ye ilişkin Larnaka Navtex istasyonu, dün akşam saatlerinde Rusya’nın atış eğitiminin yapılacağı koordinatları duyuran yeni bir Navtex iletisi yayımladı.
‘RUSYA İLE TATBİKAT YOK’
Ulusal Savunma Bakanlığı ise hususla ilgili yaptığı açıklamada Rusya’yla ortak tatbikat ya da atış eğitiminin olmadığını, Rusya tarafından bölgedeki hava faaliyetine ait NOTAM yayımlanmasının akabinde NOTAM’da belirtilen alanların Türk Navtex servis bölgesi içinde bulunması nedeniyle Antalya istasyonunun Navtex iletisi yayımladığını bildirdi.
Açıklamada “Navtex duyuruları seyir emniyetinin sağlanması açısından yapılan rutin bir uygulamadan ibarettir” denildi.
NATO, AKDENİZ İÇİN DEVREYE GİRDİ
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Türkiye ve Yunanistan’ın Doğu Akdeniz’de çatışmayı tedbire düzenekleri kurmak için ‘teknik görüşme’ yapmak üzere mutabakata vardığını açıkladı. Ankara’dan yapılan açıklamada “Ayrıştırma (de-confliction) odaklı bu görüşmeler, Türkiye ile Yunanistan ortasındaki ikili sorunların tahliline değil, esasen iki ülke askeri makamları ortasında evvelce ikili seviyede de ele alınan düzenlemelerle alakalıdır” denildi.
Stoltenberg, Doğu Akdeniz’de artan tansiyonla ilgili yaptığı açıklamada, “Yunan ve Türk başkanlarla yaptığım görüşmelerin akabinde, iki müttefik, Doğu Akdeniz’de çatışma çözme sistemleri oluşturmak ve hadise ve kaza riskini azaltmak için NATO nezdinde teknik görüşmeler yapmayı kabul etti” tabirini kullandı.
Türkiye ve Yunanistan’ı “iki bedelli müttefik” olarak niteleyen Stoltenberg, NATO’nun, ortak güvenliğini etkileyen hususlar için en değerli istişare platformu olduğunu belirtti. Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, Stoltenberg’in, Doğu Akdeniz’de yaşanan tansiyonun azaltılması, istenmeyen kazaların önlenmesi için inisiyatif aldığı belirtildi.
Türkiye’nin de desteklediği belirtilen bu inisiyatifin, “iki ülke ortasında NATO bünyesinde askeri-teknik nitelikteki görüşmelerin başlatılmasına matuf” olduğu kaydedildi. Açıklamada, “Yunanistan’ın, NATO Genel Sekreteri’nin bu inisiyatifine dayanak vermesini bekliyoruz. Öteki taraftan, ülkemizin Yunanistan ile aramızdaki tüm problemlere, milletlerarası hukuk çerçevesinde, adil ve hakkaniyete uygun kalıcı tahliller bulunması için, önkoşulsuz olarak diyaloğa hazır olduğunu bu vesileyle bir sefer daha hatırlatmak isteriz” sözleri kullandı.
YUNAN BASINI YALANLADI
Yunanistan’da yayımlanan Kathimerini gazetesinin haberine nazaran ise Yunan diplomatik kaynaklar, Stoltenberg’in açıklamasını yalanladı. Haberde “Stoltenberg’in tansiyonu azaltmak için NATO içerisinde düzenekler kurulması niyetini dikkate alıyoruz. Lakin tansiyonun azaltılması fakat tüm Türk gemilerinin Yunan kıta sahanlığından derhal çekilmesiyle mümkün” tabirleri kullanıldı.
Cumhuriyet
