Gerçek sütün hastalık yapan mikropların olmadığı, antibiyotiğin yer almadığı, denetimden geçmiş süt olduğunu belirten Yeditepe Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve Besin Mühendisliği Kısmı Lideri Prof. Dr. F. Yeşim Ekinci, 1 Haziran Dünya Süt günü öncesi değerli açıklamalarda bulundu.

Hastalık yapan mikroorganizmaların kaynatma ya da pastörizasyon süreciyle sütten uzaklaştırılacağını tabir eden Prof. Dr. Yeşim Ekinci, “Özellikle çiğ sütün içerisinde hastalık yapan mikroorganizmalar bulunduğundan tüketilmeden evvel ısıl süreçten geçmesi gerekiyor. Endüstriyel kaidelerde bunu pastörizasyon yahut UHT ismi verilen sterilizasyon süreciyle gerçekleştirebiliriz. Konut koşullarında bunu kaynatma ile gerçekleştirme talihimiz var” diye konuştu.

“MİKROPLARIN BESİN KAYNAĞI”

Sütteki hilelere de dikkat çeken Prof. Dr. Yeşim Ekinci şunları söyledi:

“Maalesef sütte enteresan hileler var. Onlardan bir tanesi sütün hacmini artırmak hedefli içerisine çamaşır suyu katılması. Sütte karşılaştığımız bir diğer hile ise yağının çekildikten sonra içerisine bitkisel yağ eklenmesi. O nedenle sütü denetimli koşullarda alabilirseniz bu tıp hilelerin tespitinin akabinde tüketmiş olursunuz. Tarım ve Orman Bakanlığı sistematik olarak denetimleri gerçekleştiriyor. Bu mevzuda hile yapan firmalar da ifşa ediliyor. Bunlar üzerinde risk değerlendirmesi gerçekleştiriliyor. Bu sistemli olarak daima yapılan bir süreç. Bilhassa iyi üretim şartlarının uygulandığı kaliteli ve kaynağını bildiğimiz sütü tüketmek çok değerli. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın denetim düzenekleriyle birlikte bu hilelerin oranları da önemli ölçüde azaldı. Lakin merdiven altı işletmeler dediğimiz kayıt dışı üretim yapan işletmelerde bu çeşit sıkıntılara rastlayabiliyoruz.”

SÜRATLİ BOZULAN BİR ESER

Çiğ sütün çok süratli bozulabilen bir eser olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Ekinci, “O nedenle aldığımız sütün kaynağını bilmemiz çok değerli. Çiğ süt bizler için nasıl bir beslenme kaynağı ise mikroplar için de çok kıymetli bir beslenme kaynağı. Çiğ sütün büyük işletmeler tarafından üretim kurallarında soğuk sistem içerisinde gönderilmesi ve ısıl süreç sonrasında pastörize ya da UHT olması ve soğuk zincirle markete iletilmesi gerekiyor. Sütü aldığımız yerde hangi kaidelerde korunduğu değerli, kaynağının nereden geldiğini bilmediğimiz sütler büyük riskler oluşturuyor” dedi.

“KAYNATMA ESNASINDA BESİN BEDELİNİ GÖZ ARKASI ETMEYİN”

Sokaktan alınan sütün kaynatma sürecinin besin bedeli açısından da ehemmiyet taşıdığını anlatan Ekinci, “Sütte uzun periyodik kaynatmayla besin pahasının daha fazla düşmesine neden olabiliyoruz. Meskende yaptığımız kaynatma sürecinde 100 dereceye çıkıyoruz. Hâlbuki endüstriyel pastörizasyon ismi verilen süreç 63-65 derecede 30-32 dakika yahut 71-74 derecede 15-30 saniye yapılıyor; endüstriyel pastörizasyon süreçleri daha hijyenik kaidelerde denetimli ve kısa periyodik yapıldığı için beslenme pahası açısından daha güçlü olabilir. Çiğ süt kaynağını bildiğimiz bir üreticiden elde edildiyse konuta getirildikten sonra ısıl süreç sonrası çok iyi bir halde tüketilebilir. Süt mikroorganizmalar için çok güçlü bir kaynak olduğundan çok süratli çoğalabilirler. O nedenle üretim koşullarından tüketicinin sofrasına gelene kadar o mikroorganizmalar çoğalabilir. Örneğin, Brusella bakterisinin yol açtığı Brusella hastalığı, çiğ sütün gereğince ısıl süreçten geçirilmemesi sonrası yaşanan bir hastalık. Ülkemizde bilhassa Akdeniz bölgesinde yaygın görülüyor. Isıl süreç ise bunları büsbütün öldürebilir. Tüketici olarak şayet bir doküman sağlanabiliyorsa onu görmeliyiz. Süt kabul kaideleri var” değerlendirmesinde bulundu.

Cumhuriyet