Salgınların artması bitki çaylarına ilgiyi daha da artırdı. Bitki çaylarının zayıflama, beden şekillendirme, eklem ağrılarını hafifletme ve anne sütünü artırma üzere birçok maksatla kullanıldığını belirten uzmanlar, bilhassa gebelerin, böbrek hastalarının, çarpıntı ve hipertansiyonu olanların kesinlikle uzmana istişareleri gerektiğini vurguluyor.
Uzmanlar, içeriğindeki bioaktif hususların açığa çıkarılması daha kolay olduğu için yapraklar, çiçekler ve sapların 3-10 dakika ortasında kaynar suda bekletilerek hazırlanmasını tavsiye ediyor. Uzmanlara nazaran bilhassa kekik çayının günde 1 gramın üzerinde tüketimi, gebelerde düşük riskine yol açıyor.
SALGIN BİTKİ ÇAYLARINA YÖNELTTİ
Bitkisel çayların sıhhat üzerine olumlu tesirleri bulunan ve antioksidan özellik taşıyan bioaktif bileşenler içerdiğini belirten Diyetisyen Özden Örkcü, “Kateşinler, flavonoller, flavonlar ve fenolik asitler üzere polifenol hususlar içeren çaylar antikarsinojenik, antimutojenik ve kardiovasküler hastalıklara karşı hami özelliklere sahiptir. Bilhassa salgınların artması ile birlikte bitki çaylarına yönelim daha da arttı.” dedi.
3-10 DAKİKA ORTASINDA KAYNAR SUDA BEKLETİLMELİ
Diyetisyen Özden Örkcü, ‘Bitkisel çayların hammaddesi çoğunlukla bitkilerin yaprak, çiçek, kök ve meyve üzere pahalı kısımların kurutulması sonucunda elde ediliyor.’ dedi ve kelamlarına şöyle devam etti:
“Bitkisel çayların su ile hazırlanmasında kullanılan formüllerden biri de haşlayarak demlemedir. Bu metotla bitkilerin içerdikleri bioaktif hususları açığa çıkarmak kolay olduğu için yapraklar, çiçekler ve saplar genelde 3-10 dakika ortasında kaynar suda bekletilmeli. Bitki çayları zayıflama maksatlı, beden şekillendirmek için, depresyona karşı, gastrointestinal semptomlarda, immün destekleyici olarak, eklem ağrılarını hafifletici ya da anne sütünü arttırmak için de kullanılabiliyor. Bitki çaylarını tüketirken kesinlikle uzman görüşü alınmalı. Gebeler bilhassa bitki çayı konusunda daha hassas davranmalı. Bitki çayları, rahim kasılmalarına bağlı düşük tehlikesine kadar önemli sıkıntılar doğurabilir. Böbrek hastaları da bitki çaylarının diüretik tesirlerinden ötürü risk altında olabilirler. Kesinlikle uzmana danışmak ve günlük emniyetli doz aşımını geçmemek gerekiyor.”
KESİNLİKLE ETİKENTLEMİŞ ESER ALINMALI
Bilhassa lisansı olmayan, kalite, tesirlilik ve güvenirliliği gösterilmemiş, etiketlenmesi ve standardizasyonu uygun olarak yapılmamış, kontrolsüz, tezgah üstü olarak satılan ilaç kullanımlarının arttığına dikkat çeken Örkcü, “Ürünün üzerinde bitkinin ismi, toplanan kısmı, etken unsur ölçüsü varsa yan tesirleri, çayın saflık oranı, üretim ve paketleme müsaadesi kesinlikle belirtilmeli. İçinde bulunduğumuz sonbahar ve yaklaşan kış mevsiminde bitki çayları tüketimi artıyor. Lakin bitki çaylarının satıldığı kimi aktarların gereğince pak olmadığı gözlemleniyor. Bu bahiste tüketiciler kesinlikle etiketlenmiş eser almaya dikkat etsinler.” dedi.
KEKİK ÇAYI DÜŞÜK RİSKİNE YOL AÇABİLİYOR
Bitkilerin yan tesirleri ve ilaçlarla birlikte kullanıldığında meydana gelebilecek ilaç etkileşimlerinin tam olarak bilinmediğini vurgulayan Örkcü, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bitki ve bitki eserlerinin tedavi ve rastgele bir hastalığın önlenmesi hedefiyle tüketilirken ilaçlarla bir arada kullanıldığında potansiyel etkileşiminin ve yan tesirlerin meydana gelebileceğine dikkat edilmesi gerekiyor. Hipertansiyonu ve çarpıntısı olan şahıslar günlük bir iki fincandan fazla yeşil çay tüketmemeye itina göstermeli. Kekik zararsız gözükse de yüksek tansiyon ilacının aktifliğini artırdığı için tansiyon düşüklüğüne neden olabiliyor. Bu sebeple ilaçlardan 2-3 saat sonra kekik çayı tüketmeleri öneriliyor. Hamilelikte soğuk algınlığına iyi gelmesinin dışında bulantıya iyi geldiği için tüketim günlük 1 gram üzerine çıkılmamalıdır. Aksi durumda düşük riskine neden olabilir.”
SAKLAMA ŞARTLARI DEĞERLİ
Depolama sırasındaki berbat havalandırma şartlarının çoğunlukla eserdeki nem içeriğinin artmasına yol açtığını belirten Örkcü, “Bu durumda bitkisel malzemeler küflerin gelişimi ve toksin üretimine daha elverişli hale geliyor. Uygun kurallarda kurutulmuş bitkilerin çoklukla 1 yıl boyunca koruma edilmesi öneriliyor. Güneş görmeyen, nemli olmayan, kuru yerlerde ve oda sıcaklığının üzerine çıkmayan yerlerde saklamak daha uygun olacaktır.” diye konuştu.
Cumhuriyet
