Geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatı üzerine Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan’ın mesken sahipliğinde Besin Komitesi toplantısı yapıldı. Toplantıda ziraî eserler ve besin piyasalarındaki gelişmeler konusunda vakitli kararlar almayı sağlayacak bir ‘erken ikaz sistemi’nin oluşturulmasına karar verildi. Hususla ilgili olarak Youtube kanalından açıklama yapan Yıldırım, kontrol memurlarının market ve pazarları dolaşıp “Fiyatı çok arttırdın, düşür” diyerek ceza uygulamasına gitmesinin de hakikat olmadığını söyledi. Yıldırım’ın mevzuyla ilgili açıklaması şöyle:
ERKEN İKAZ SİSTEMİNDEN BİLGİ Mİ VERİLECEK?
“Çiftçileri, üreticileri temsil eden onların haklarını ve isteklerini lisana getirebilen bir yetkili olmadığını biliyoruz. Tek başına üretimi arttırmak tahlil değil. Eserlerin üretim kademesindeki her şeyinin (paketleme, süreç, taşıma) maliyetleri düşürülmediği sürece besin fiyatları düşürülmez. Eser üretilmiş pazara gelmiş ‘Fiyat yüksek…’ E ne yapalım? Depo baskını yapalım. Fiyatları düşürelim. Yapılması geren çok kolay, Çiftçi yüksek girdi maliyetleriyle üretim yapıyor.
Üretim yerleri çok farklı yani Antalya’dan İzmir’den eseri üretip biz onu İstanbul’a taşıyoruz. Burada önemli bir taşıma maliyeti var. Zira İstanbul ve yakınlarında üretim yapılacak alan da kalmadı. Son noktada bütün piyasayı marketlere teslim ediyorsunuz. Onlar da istedikleri üzere fiyat belirliyorlar. Bu türlü bir yapıda besin fiyatlarının düşürülmesi mümkün değil. Erken ikaz sistemi dedikleri, ‘Fiyatlar izlenecek baskın domates fiyatları artacak’ diye bilgi mi verilecek. Biz bunu esasen biliyoruz.”
Çiftçi-Sen Lideri Adnan Çobanoğlu besin krizini şöyle yorumladı:
“Yeterli gelire sahip olamayan işsiz kalan beşerler besine erişimde zorluk yaşamaktadır. Bunun nedeni üreticiler değil. Onlar da tıpkı biçimde mağdurdur. Pandemi yasakları nedeniyle eserlerini pazara ulaştırmakta zorluk yaşamışlardır. Birçok mahallî Pazar kapatılmış birçok tüketici telefon ve internet üzerinden marketlerden sipariş verir hale gelmiştir. Süratle besinin denetimi şirketlerin eline geçmeye başlamıştır. Bu noktada hükümet hatalıdır. Zira bu hususta kâfi denetimi sağlamamıştır.
Vatandaş, ‘Hükümet yerli çiftçiyi desteklemek yerine farklı ülkelerdeki çiftçileri destekliyor’ diyerek eleştiriyor. Hayır, ithalat yapılmış olması o ülkelerdeki çiftçilerin desteklendiği manasına gelmiyor. O ülkelerde de ithalat ve ihracatı denetim eden tekrar şirketler. Oralarda da küçük üreticiler eserlerini pazara sunmakta zorlanmaktadırlar. Bizim karşımızdaki düşman büyük şirketlerdir. Açlıkla karşılaşmamak için şirketlerin denetimindeki besin sisteminden kurtulmamız gerekir. Bu da üretici ve tüketicinin birlikte yürütebileceği besin egemenliği projesiyle mümkündür. Ne ürettiğini bilen neden tükettiğini bilen insanların ortak bir gayreti gerekir. Dünyadaki küçük üreticiler birbirinin dostudur.”
Cumhuriyet
