Ankara Kent Kurulu (AKK) Lideri Halil İbrahim Yılmaz, eski lider Melih Gökçek devrinde kentin problemlerinin tartışılacağı aktif platformlardan uzak durulduğuna ve “kavga dilinin” hâkim olduğuna dikkat çekerek “Ankara, uzun müddettir uyanmayı bekleyen bir potansiyele sahip. Türkiye’nin en eğitimli, gelir seviyesi yüksek ve gelişmiş kentlerinden birisindeki insan ve demokrasi potansiyeli, Cumhuriyetin oluşturduğu anlayış ve inanç uzun bir müddettir uykudaydı. Ankara Kent Kurulu ile birlikte bu güç yavaş yavaş uyanmaya başladı” dedi.

Ankara Kent Kurulu, geçen günlerde Memleketler arası Kolaylaştırıcılar Birliği (IAF) tarafından Milletlerarası Katılımcılık Ödülü’ne layık görüldü. Kent Kurulu Lideri Yılmaz, kurulun faaliyetlerini ve çalışma temellerini Cumhuriyet’e anlattı.

– Mahallî idarelerde “kent konseyi”ne yönelim nasıl oldu?

2019 lokal seçimleri öncesinde, yerelde demokratik temsilin sıkıntıları ve kentlerde yaşayanların karar süreçlerinde nasıl tesirli olacaklarına ait tartışmalar, siyasi partilerin seçim beyannamelerine yansımıştı. Seçimlerden sonra pek çok büyükşehrin muhalefetin eline geçmesi sonucunda katılımcılık vaatleri her zamankinden daha da kıymetli hale geldi. Kent kurulları 90’lı yıllardan bu yana bu misyonla var, fakat istikrarlı yapı göstermiyorlardı.

‘SOKAĞA İSMİNİ VERECEKTİ’

– Ankara Kent Konseyi’nin, belediyenin eski idarede rolü neydi? 

Melih Gökçek idaresi altında kentte, doğuşçu siyaset geçerli tek siyasal irtibat biçimi haline gelmiş, kentin paydaşlarıyla sağlıklı hiçbir ilgi ve irtibat kurulmamıştı. Gökçek periyodunda 2014 ve 2019’da iki kere kent kurulu kurma denemesi olmuşsa da kentte bir tesir yaratmamıştı. Lider olarak Seyfi Saltoğlu üzere yaşadığı caddeye ısrarla kendi ismini vermeye çalışan neredeyse katılımcılık aksisi bireylerin seçilmesi, hülle derneklerle oluşturulan idarelerin etkisiz kalmasına sebep olmuştu. Sonuçta, görünürde Ankara’da birkaç ilçe belediyesinin kent kurulu dışında büyükşehir ölçeğinde bir kent kurulunun bulunmadığı söylenebilir. Bu eksiklik, aslında Ankara’da kentin sıkıntılarının tartışılabileceği aktif ve sivil bir platformun yokluğunu da açıklıyor. Geçen yıllarda kente karşı işlenen yüzlerce cürüm konusunda kimi meslek odaları dışında kentteki başka kesitlerin sessiz kalması da bununla yakından alakalı.

‘KONSEYİN PARTİSİ ANKARA’

– Pekala, kurul kentte nasıl etkin rol alabildi?

Uzun yıllardan sonra, 2019’un haziranında, yönetmelikte tanımlanan mühlet dolmadan Ankara Büyükşehir Belediyesi Lideri Mansur Yavaş’ın daveti ile Ankara Kent Kurulu toplandı. Genel heyete 250’ye yakın kamu, sivil toplum, meslek kuruluşu, sendika, esnaf örgütü, üniversite, organize sanayi bölgesi ve teknokentlerin temsilcileri katıldı. Toplantıda beklenenin bilakis tüm partilerden milletvekilleri ve ilçe belediye liderleri da hazır bulundu. Genel konseyin açılışında konuşan Mansur Yavaş “Ankara Kent Konseyi’nin partisi Ankara’dır” diyerek kent kurulunun tüm kısımları kucaklayacak yeni bir anlayışla toplandığının iletisini verdi. Sürecin tasarlanmasında ve yürütülmesinde uzun yıllardır kent kurulları konusunda çalışmalar yapan Prof. Dr. Savaş Zafer Şahin’in de katkıda bulunması geçmişteki yanlışların tekrar edilmemesi için değerli bir adım olarak görüldü. Temasta bulunmak isteyen, ziyaret etmek ya da edilmek isteyen hiçbir paydaş reddedilmedi. Çalışmalar meyvesini verdi ve kurulun üye sayısı bugün 500’e erişti.

– Çalışmalarınızdan kelam eder misiniz?

Kentlilerin, uzman ve akademisyenlerin katkılarının alınması için çalışma kümeleri ve meclisleri oluşturulmaya başlandı. Etraftan mimarlık kültürü ve planlamaya, semt kültüründen yenilenebilir güce, spordan teknolojiye, hayvan haklarından eğitime, turizmden tüketici haklarına kadar çok geniş bir yelpazede 18 çalışma kümesi oluşturuldu. Ayrıyeten, Türkiye’de birinci olarak daha evvel örgütlenmiş bulunan Ankara Kalesi ve Bisiklet meclisleri oluşturuldu. 250 kadar engelli vatandaşın ve sivil toplum örgütlerinin iştirakiyle bir Engelli Meclisi oluşturuldu. Meclis çalışmalarıyla kurulun tavsiye kararları ortaya çıktı. Bunlar, iklim aksiyon planı, bisiklet aksiyon planı, tarım envanteri planı, bitkilendirme ve ağaçlandırma çalışmalarının bilimsel prensiplere nazaran yapılması, sıfır atık ve Cumhuriyetin 100. Yılları Etkinlikleri’ne ilişkindi. Bu tavsiye kararları, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi’nde bulunan tüm üyelerin oybirliği ile kabul edilerek karara bağlandı. Mesela, Atatürk’ün Ankara’ya gelişinin 100. yılında, kurul, paydaşlarıyla birlikte değerli efor harcayarak uzun yıllardır görülmemiş bir kutlamanın ortaya çıkmasına katkıda bulundu.

YENİLİKÇİ TEDARİK SİSTEMİ KURULUYOR

Pandemi süreci, Ankara Kent Konseyi’nin kurmaya çalıştığı modelin test edildiği bir alan oldu. Bilhassa pandeminin çok sıkıntı durumda bıraktığı işçiler, esnaf ve çalışanlar için dayanışma düzeneklerinin oluşturulması için çok önemli efor harcandı. 65 yaş üstünün sokağa çıkmasının yasaklanmasından sonra moto-kurye dernekleriyle mahallî marketler derneği bir ortaya getirildi, belediyenin yakıt dayanağıyla konutta kalanların muhtaçlıklarını karşılayabilmesi için yenilikçi bir tedarik sistemi kuruldu. 

‘ZENGİNLE YOKSULU BİR ORTAYA GETİRDİK’

Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin bu süreçte geliştirdiği pek çok dayanışma düzeneğinin destekçisi olarak kent kurulunu görmek mümkün. Veresiye defterlerinin kapatılmasında toplumun varlıklı ve fakir kesitlerini bir ortaya getirmek için kurul önemli efor harcadı. Gelirini ve işlerini kaybeden, toplumun görünmeyen mağdurlarının tespiti için 500’e yakın paydaşıyla çok önemli bir dayanışma ağı oluşturdu, belediyeye data akışı sağlandı. Türkiye’de maske satışı bile yasakken, beşerler eczanelerden maske alabilmek için kod beklerken, Ankara Kent Kurulu işsiz kalmış terzilere diktirilen maskelerin dağıtımında rol üstlendi. Mahalle ve semt seviyesinde dayanışmanın değerini ve prensiplerini anlatabilmek için “Dayanışmanın 10 Altın Kuralı” manifestosunu, kentleri pandemi karşısında güçlendirebilmek için “Dirençli Kentler” manifestosunu yayımladı. Ayrıyeten, salgın devrinde hukuksal ve teknik gereklilikleri dikkate almayan, kentin kültürel ve doğal mirasına hassasiyet göstermeyen inşaat faaliyetleri konusunda bir unsurlar demeti yayımladı. Bilim beşerlerine nazaran belediyelerin havaya sıktığı, sokaklara döktüğü kimyasallarla dezenfeksiyon süreçlerinin aslında etrafa ziyanlı olduğu ve hastalık karşısında bir tesirinin olmadığını raporlarla ortaya koydu. 

‘İŞİTME ENGELLİLERE ÖZEL MASKE’

Cumhuriyet