Sıhhat Bakanlığı Toplum Bilim Şurası Üyesi ve Gazi Üniversitesi (GÜ) Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın dün toplanan Kabine Toplantısı’nın akabinde gündeme gelen restoran ve kafelerin hadise ve hastalık seyrine göz önünde tutularak açılabilmesine yönelik açıklamalar üzerine değerlendirmede bulundu.
Covid-19 salgınının dünyada ve Türkiye’de tesirini sürdürdüğünü lakin toplumsal bağışıklamaya yönelik aşılama programlarının katkısıyla yeni olay sayılarında düşüş görülmeye başladığını vurgulayan İlhan, salgının tesirinin kırılması için global bağışıklığının sağlanması gerektiğinin altını çizdi.
Sürecin, denetimli formda, maske, ara ve hijyen kurallarına bağlı kalınarak süratli aşılamayla sürdürülmesi gerektiğine dikkati çeken İlhan, salgın öncesi olağan yaşama dönülebilmesi için önlemlere uyulmasının ehemmiyetine işaret etti.
OLAY SAYILARI 7-8 BİN BANDINDA
İlhan, olay sayılarının azalmasıyla “yeni normal” yaşama dönülemeye başlanabileceğini belirterek, Türkiye için günlük yeni olay sayılarının hala 7 bin-8 bin bandında olduğunu hatırlattı.
Yeni olay ve hastalık seyrinin bölge ve vilayetlere nazaran değişiklik gösterebildiğinin altını çizen İlhan, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca’nın açıkladığı “yerinde karar” devrinin hayata geçirilmeye başlanmasıyla olağanlaşma adımlarının atılmasına yönelik çalışmalar gerçekleştirildiğini anlattı.
VİLAYETLERE NAZARAN DEĞİŞEBİLECEK
İlhan, “Yerinde karar periyoduyla bundan evvel Türkiye geneli için alınan ya da kaldırılan kısıtlama kararları artık vilayetlere nazaran değişebilecek” dedi.
Vilayet bazında yapılacak değerlendirmelerde Sıhhat Bakanlığınca belirlenen kriterlerin temel olacağını lisana getiren İlhan, “İller, olay sayısı, aşı oranları üzere ölçütlere nazaran düşük, orta, yüksek ve çok yüksek riskli olarak sınıflandırılacak. Bu basamaktan sonra yeni olağanlaşma takvimini yürütülecek” diye konuştu.
İlhan, pazartesi günü vilayet bazında 7 günlük hadise sayılarının ortalamasının kamuoyuyla paylaşıldığını ve bundan sonra da her hafta başında bu bildirimin yapılacağını bildirdi.
Bir haftayı kapsayan vilayet bazında hadise sayılarının yer aldığı Türkiye haritasına ait bilgi veren İlhan, “8-14 Şubat’ta Covid-19 hadise sayısı her 100 bin şahısta Ankara’da 35,49, İzmir’de 44,39, İstanbul’da 60,19 oldu. Nüfusa nazaran 100 binde sıralamasında, Trabzon birinci sırada yer aldı ve onu Rize, Ordu, Giresun ve Samsun izledi. Olay sıralamasında ise birinci sırada İstanbul yer alırken bunu Samsun, Konya, Ankara ve Antalya takip etti. Kilometrekare başına yapılan sıralamada da İstanbul, Kocaeli, Trabzon, Yalova ve Ordu birinci 5 vilayet içinde yer aldı” değerlendirmesini yaptı.
Prof. Dr. İlhan, 7 günlük datalar ışığında, hastalığın seyrine nazaran vilayet hıfzıssıhha heyetlerince bölgesel kararlar alınabileceğine ve muhakkak faaliyetlere basamak evre geçilebileceğine değindi.
Salgın sürecinde bilhassa restoran, kafe üzere yeme içme kesiminin hastalık seyrine nazaran kısmi hizmet verdiğini anımsatan İlhan, bunun kimi periyotlarda aşikâr saat sınırlaması ve paket servis hizmeti formunda yapılabildiğini aktardı.
“HASTALIK SEYRİ VE AŞILAMA ORANLARI GÖZ ÖNÜNDE TUTULARAK AÇILABİLECEK”
Salgının seyrine nazaran vilayet hıfzıssıhha konseylerinin alacağı kararlar doğrultusunda restoran, kafe ve lokantaların muhakkak kurallar çerçevesinde kapılarını tekrar açabileceğini aktaran İlhan, “İşletmeler, vilayet bazında hastalık seyri ve aşılama oranları göz önünde tutularak açılabilecek. Bunlar yerinde alınacak kararlar doğrultusunda hayata geçirilecek. Restoran, kafe ve kıraathane üzere yeme içme dalına yönelik adımların yol haritası önümüzdeki günlerde belirli olacak. Bunun için çalışmalar yürütülüyor, tahliller yapılıyor, kriterler belirleniyor.” halinde konuştu.
“KAPASİTE SINIRLAMASI GETİRİLEBİLİR”
Prof. Dr. İlhan, ekonomik kahır içinde olan yeme içme bölümünün rahatlatılması için atılacak adımlarda birebir vakitte halk sıhhatinin korunmasının temel olduğunun altını çizdi.
Bu doğrultuda istenilecek kriterlerin şimdi netlik kazanmadığına işaret eden İlhan, daha evvel yaz devrinde işletmelerin açıldığını lakin vatandaşların kurallara uymaması nedeniyle ekim sonunda hadise sayılarının süratle artmaya başladığını söyledi.
“MUTASYONLU VİRÜSÜN TESİRİ GÖZ ÖNÜNDE TUTULMALI”
Bu tıp suistimallerin olmaması gerektiğinin altını çizen İlhan, alınabilecek tedbirlere ait şunları kaydetti:
“Bu periyotta bilhassa bulaşma suratı yüksek olan mutasyonlu virüsün de tesiri göz önünde tutulmalı. Zira geçmiş devirde virüsün bulaş suratı bu derece değildi. O nedenle yeme içme dalının vilayet bazında salgın seyri göz önünde tutularak açılması halinde tekrar Bakanlığımızca belirlenen kurallar uygulanmalı.
Sıkı kurallar ve denetlemeler çerçevesinde, yemek yenilen iç yerlere kapasite sınırlaması getirilebilir. İşletme işçisine tertipli olarak Covid-PCR testi yapılabilir.
İşletme çalışanına ilerleyen süreçte aşı yapılabilir. Müşterilerden yere alınmadan evvel HES kodu istenebilir.
Girişte, bireylerin ateş ölçümü yapılabilir.
Öte yandan, yerde masalar ortasındaki ara en az 1,5-2 metre olacak biçimde yerleştirilebilir ve masada çapraz oturma nizamı oluşturulabilir.
Maskeler lakin ve lakin yemek yenilirken çıkarılabilir.
Müşterilerin yerde bulunma mühletine sınırlama getirilebilir.
Bulaşma riskinin önlenebilmesi hedefiyle, kelam konusu yerlerde müşterilerin yüksek sesle konuşmasına ve ortamda canlı müzik yapılmasına müsaade verilmeyebilir.”
Cumhuriyet
