Uzmanlar yaş, kalıtsal geçiş, geç menopoz yaşı, obezite, östrojen hormonu, çağdaş ömür, gerilim faktörleri, ömür stili üzere birçok risk faktörünün dışında sıhhatsiz beslenmenin de göğüs kanserinin kıymetli nedenleri ortasında öne çıktığını vurguluyor.

ŞEKER, UN VE YAĞ ÜÇLÜSÜNE DİKKAT

Dünya Sıhhat Örgütü’nün (DSÖ) yanılgılı beslenme ve şişmanlığın kansere yol açan faktörlerden en değerlisi olduğunu belirttiğini söz eden İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Fatma Özenç Turşak, kanserden korunmak ve tekrarlamasını engellemek için diyet programından çıkarılması gereken besinleri şöyle anlattı:

“Diyet yaparken dikkat edilmesi ve uzak durulması gereken besinler ortasında başta rafine şeker, rafine beyaz un ve Omega-6 yüklü trans yağlar, bilhassa ay çiçek, mısır, soya yağı ve hidrojenize yağlar gelmektedir. Şişman ve obezite sorunu olan bayanlar, rafine un ve rafine şekerden kaçınmalı ve idmanla insülin direncini ortadan kaldırmalıdır. Hiçbir biçimde tatlandırıcı ve tatlandırıcı içeren light yiyecek ve içecekler tüketilmemelidir. Patates kızartması, beyazlatılmış ya da tatlandırılmış kahvaltı gevrekleri, şeker katılarak yapılmış reçel, jöle, komposto, şurup halinde meyve, şekerli ve tatlandırıcılı meyve sularını tüketmemeye itina gösterilmelidir.”

DOYMUŞ YAĞLARI TÜKETENLERDE KANSER RİSKİ 2 KAT ARTIYOR

Yapılan deneysel çalışmalar sonucunda menopozdan sonra yağ tüketimi fazla olan bayanlarda göğüs kanseri sıklığının bariz olarak arttığını belirten Uzm. Dr. Turşak, “Doymuş yağdan varlıklı besinlerle beslenenlerde göğüs kanseri sıklığı 2 kat artmaktadır. Bu besinler ortasında sosis, salam üzere işlenmiş et eserleri, krema, çeşitli çikolata, pasta ve bisküviler yer almaktadır. Kırmızı etin işlenmesi ve pişirilme metodu de kanser yapan tesire neden olan heterosiklik aminlerin oluşumuna neden olmaktadır. Alkol tüketimi ile göğüs kanseri ortasında da ilgi mevcuttur. Günde 3 kadeh yahut daha fazla alkol tüketen bireylerde göğüs kanserine yakalanma riskinin yüksek olduğu bildirilmiştir” tabirlerini kullandı.

KANSERDEN ESİRGEYİCİ TESİRİ OLAN BESİNLER

Göğüs kanserinde yaşamsal işlevlerin yanı sıra sistemli ve sağlıklı beslenmenin değerine dikkat çeken Uzm. Dr. Turşak, göğüs kanserinden korunmamızı sağlayacak besinleri şöyle sıraladı:

“Karoten: Havuç, lahana, fasulye gibisi sebzelerde bulunan bir husus olup nizamlı tüketiminin göğüs kanseri riskinde ölçülü azalma ile bağlantılı olabileceği bildirilmektedir.

Flavonol: Soğan, brokoli, maydanoz, siyah çay, yeşil çay ve kereviz üzere çeşitli sebzelerde bulunan unsurlar olup, göğüs kanseri riskinde azalmaya sebep olduğunu gösteren çalışmalar mevcuttur.

Meyve: Meyve tüketiminin artmasının anti-oksidan özellikleri sebebi ile göğüs kanseri sıklığında azalma ile bağlı olabileceği görüşü savunulmaktadır. Anti-oksidan eserler A, C, E vitaminleri ve selenyumdur.

Turpgiller: Menopoz öncesi bayanlarda turpgiller (kırmızı turp, beyaz turp ve şalgam), brokoli ve Brüksel lahanasının içerdiği izotiosiyanatın bilhassa östrojen metabolizması üzerine tesir yaparak göğüs kanseri riskini düşürdüğü bildirilmektedir. Karotenoid izoflovan A, C, E vitaminleri de risk azaltmakta öteki tesirlidir.

Tam tahıllı besinler: Havuç, kabak, karnabahar, susam tohumu, sarımsak, sızma zeytinyağı, kayısı, şeftali, armut, üzüm, bal kabağı ve kiraz da lignan açısından varlıklı öteki zerzevat ve meyvelerdir. C vitamini içeren besinler ile tüketilmeleri önerilmektedir.

B6, B12 ve folik asit: Yapılan birtakım çalışmalarda, menopoz sonrası bayanlarda B6, B12 ve folik asit birlikte kullanımının göğüs kanseri ve rahim ağzı kanseri riskini azalttığı gösterilmiştir. Folat açısından kâfi beslenme gayesiyle doğal eserlerle beslenmiş hayvanın karaciğeri, ıspanak gibisi koyu yeşil yapraklı sebzeler, kavun, portakal suyu, enginar, pancar, brokoli, bamya ve kuru baklagiller tercih edilebilir.

Tereyağ: Yağ olarak, (gerçek soğuk sıkım) sızma zeytinyağı ve doğal ortamında yetişen ve doğal eserlerle beslenmiş olan hayvanların sütlerinden elde edilen olağan tereyağı kullanılabilir.

Balık: Yağ kümesi içinde Omega-3 açısından varlıklı beslenme de (Omega-3 yağ asidi olan EPA sayesinde) kanser riski oluşumunu azaltıyor. Bilhassa haftada 1-2 kez balık tüketilmesi kıymetlidir. Lakin çiftlik balığı ya da ağır metallerden güçlü sularda yaşayan balıklar tercih edilmemelidir. Bununla bir arada Omega-3 balık yağı içeren besinlerden varlıklı beslenmenin göğüs kanseri riskini azalttığı bildirilmektedir.”

TARIM İLACI KALINTILARINDAN UZAK DURUN

Karbonhidrat olarak tam tahıl eserlerinin, taze meyve ve sebzelerin tüketilmesi gerektiğini belirten Uzm. Dr. Turşak, “Tüm meyve ve sebzelerin organik olanlarının tercih edilmesi değerlidir. Üzerinde tarım ilaçları kalıntılarının bunduğu zerzevat ve meyveler sıhhatinize faydadan fazla ziyan oluşturur. Elma, armut, şeftali, nektarin, çilek, kiraz, al dut, üzüm, biber, kereviz, yeşil fasulye, patates, ıspanak, kıvırcık salata, salatalık, kabak ve bal kabağı tarım ilaçlarından en çok etkilenen ve organik tüketilmesi önerilen besinlerdir. Protein kaynağı olarak, özgür dolaşan ve doğal beslenen hayvanların etini ve yumurtasını yemek çok yararlıdır. İçme suyunuzu, ağır tarım bölgelerinde nitrat ve tarım ilaçlarının varlığı nedeni ile yeraltı suları ve ırmaklar kirlendiğinden, bu bölgelerin dışındaki kaynaklardan elde edilmiş pak su kaynaklarından elde etmeye dikkat edin. Konutunuzda kaya tuzu hatta salatalarınıza katacağınız tuzun saydam kristal olarak tabiatta bulunan Himalaya tuzu olmasına dikkat edin. Tansiyon yüksekliği olanlar tuzu daha dikkatli olarak kullanmalıdır” dedi.

KARNABAHAR VE SARIMSAK KANSERE KARŞI YARARLI

Sarımsağın tüm kanserlerde besin dayanağında birinci sırada geldiğini ve tüketiminin epey kıymetli olduğunu vurgulayan Uzm. Dr. Turşak, “Sırasıyla öteki yararlı eserler pırasa, ıspanak, pancar, karalahana, yeşil soğan, lahana brokoli, karnabahar, kıvırcık, soğan, yeşil fasulye, mor lahana, kuş konmaz, kereviz, şalgam, eğrelti otu, kabak, kırmızı biber, hindi bağ, rezene, havuç ve mevsiminde olmak kaydıyla salatalık ve domates öteki eserlerdir. Hayatınıza kesinlikle kefir, ekşiyebilen mesken üretimi olağan yoğurt, sirke ve boza üzere probiyotiklerden varlıklı besinleri dâhil etmenizi öneririm. Ayrıyeten yemeklerinizi klâsik usullerden buğulama ve buharda pişirme ile pişirin” diye konuştu.

ERKEN TEŞHİS ÇOK DEĞERLİ

3000 menopozlu bayan ortasında yapılan çalışmada zerzevat tüketimin çok olduğu kümede yüzde 37 daha az göğüs kanseri görüldüğünün ortaya çıkarıldığını belirten Uzm. Dr. Turşak, “DSÖ’nün önerdiği zerzevat ve meyve tüketimi günde 5 porsiyon kadardır. Tüm kanserlerde olduğu üzere göğüs kanserinde de erken teşhis ve tedavi çok değerlidir. Tertipli göğüs muayenesi yaptırmanızı öneririm” diyerek kelamlarını noktaladı.

Cumhuriyet