ALTAN ÖYMEN 

(ESKİ CHP Genel başkanı)

Cumhuriyet Halk Partisi’nin üç kuruluş yıldönümü var.

Biri, Sivas Kongresi’nin açılış günüdür: 4 Eylül 1919.

Biri, Ankara’da “Halk Fırkası” ismiyle İçişleri Bakanlığı’na resmen “kuruluş bildirisi” yaptığı gün: 9 Eylül 1923.

Biri de şu: Artık unutulmuş üzere fakat onu da hatırlamak gerekir: 1980 darbesi periyodunda evvel fiilen sonra da resmen kapatılmasından 12 yıl sonra, yine açıldığı gün: Tekrar bir 9 Eylül günü… 9 Eylül 1992.

Üçü de yalnızca CHP’nin değil, Cumhuriyet ve demokrasi birikimimizin en değerli günlerindendir.

Alev Coşkun’un da belirttiği üzere Sivas Kongresi de öyledir. 4 Eylül 1919 günü, Anadolu ve Rumeli Müdafai Hukuk Cemiyeti’nin faaliyete başladığı gündür. Cumhuriyet Halk Partisi, o cemiyetin devamı sayılır. Aslında, başta Atatürk -o zamanki ismiyle Mustafa Kemal Paşa- olmak üzere yöneticilerinin birden fazla tıpkı bireylerdir. Amacı ve prensipleri de öyledir.

Sivas’ta seçilen -Atatürk’ün başkanlığındaki- Heyet-i Temsiliye, kısa bir müddet içinde, büyük kısmı işgal altındaki ülkenin gerçek temsilcisi haline gelmiş, İstanbul Meclisi’nin kapatılmasından sonra da Ankara’daki Büyük Millet Meclisi’nin kurucusu olmuştur. Yurt çapında yapılan seçimler sonucunda da Meclis’teki çoğunluğu oluşturmuştur. Meclis, ordularının başkomutanlığına -aynı vakitte Meclis başkanlığına-  seçtiği Atatürk’ün idaresinde ülkeyi işgalden kurtaran zaferleri kazanmıştır. Lozan’da barış sürecini başlatmıştır. Yeni Türkiye’yi kurma adımlarını atmıştır. O başlangıç periyodunda de “Halk Fırkası” ismindeki partinin kuruluş sürecini başlatmıştır. CHP’nin “Halk Fırkası” ismiyle kuruluşu, Ankara’daki İçişleri Bakanlığı’na yapılan bir bildirim yoluyla 9 Eylül 1923 günü tamamlanmıştır.

Sonrasını daha iyi hatırlarız: “Halk Fırkası”nın çoğunlukta bulunduğu Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 29 Ekim’de Cumhuriyeti duyuru edişini ve yeni “Türkiye’yi”, süratle kalkındırma ve çağdaş bir ülke haline getirmeye başlaması…

1945’te İkinci Dünya Savaşı’nın bitişiyle birlikte de demokratikleşme devrini başlatması…

Tekrar 9 Eylül’de “üçüncü kuruluş günü” diyebileceğimiz 9 Eylül 1992 günü de demokrasimizin başına gelen “kazalar”dan birinin sonucudur.

Lakin onu daha sonraya bırakalım. Eylülün o iki gününde kalalım: 4 Eylül 1919 ile 9 Eylül 1923’ün…

Evet, CHP’nin 100 yıllık tarihinde o iki gün var ki ikisi de çok kıymetli… İkisi de kuruluş günü olarak kutlanabilir. 

Fakat bence, bunlardan birini seçip ötekini elemeye gerek yok. İkisi de birebir hafta içinde kutlanabilir. O hafta, yani 4 Eylül ile 9 Eylül’ü içine alan haftada o, ikisini de kapsayacak bir aktiflik programı hazırlanıp uygulanabilir. 

Tarihimizde Kurtuluş Savaşı yılları ile Cumhuriyetimizin birinci yılları içinde geçen ve CHP ile birlikte tüm milletimizi ilgilendiren o kadar çok hadise var ki ve bunlar, yaşadığımız periyotta de giderek o kadar çok güncelleşiyorlar ki, o denli bir “hafta”yı dolduracak aktiflik bahisleri saymakla bitmez. Asıl, akla gelen mevzuları o haftaya sığdırmak güç olabilir.

Cumhuriyet