Sözbilir, “Karadeniz, Ege, Akdeniz ve Marmara Denizi’nde tsunami tehlikesi ve riski de var. İstanbul’da tsunami dalga yüksekliği 5.56 metre. Doğu kıyıları boyunca 10 km uzunlukta tesirli olacak ve 8 dakika sonra oluşacak olan tsunami sırasında denizin ortalama 150 metre kadar karayı basacağı kestirim ediliyor. İstanbul’da 10 yıl içinde 7.2-7.4 büyüklüğünde bir sarsıntı beklenmektedir” dedi.
– 17 Ağustos sarsıntısının akabinde 21 yıl geçti. Bu tarihten sonra tedbir alındı mı?
Ulusal Zelzele Stratejisi ve Aksiyon Planı’nda, 2012-2023 yılları ortasında yapılması gereken çalışmalar, yapması gereken kurum ve kuruluşlar belirtilmişti UDSEP’te. Ama gelinen noktada çalışmaların birçoklarının yapılamadığı yahut eksik yapıldığı, birtakım çalışmaların kesintiye uğradığı yahut devlet içindeki birtakım düzenekler tarafından durdurulduğu ortaya çıktı.
– Mümkün sarsıntılarda tsunami tehlikesi olacağı söyleniyor. Hangi bölgelerde olma ihtimali var ?
Türkiye’yi 3 tarafından sınırlayan Karadeniz, Ege, Akdeniz ve Marmara Denizi’nde tsunami tehlikesi ve riski de vardır. Bilimsel çalışmalar, 4000 yıldan beri Marmara Denizi ve etrafında 300’den fazla yıkıcı zelzele meydana geldiğini ve bu sarsıntılardan 40 adedinin Marmara Denizi’nde tsunamiye neden olduğunu göstermektedir. Marmara Denizi için yapılan 49 farklı zelzele senaryosuna nazaran, muhtemel zelzelede, İstanbul kıyılarında oluşması beklenen en büyük tsunami dalga yüksekliği 5.56 metre olarak hesaplanmış ve İstanbul’un doğu kıyıları boyunca 10 kilometre uzunlukta tesirli olacağı ve sarsıntıdan 8 dakika sonra oluşacak olan tsunami sırasında denizin ortalama 150 metre kadar karayı basacağı belirtilmiştir. Zelzeleye dayanıksız binaların hasar görmesinin yanı sıra, İstanbul’un bilhassa doğu kıyılarında tsunami nedeniyle değerli oranda can ve mal kayıplarının yaşanacağı düşünülmektedir.
– Bir çalışmanızda “10 yıl içerisinde İstanbul’da 7 büyüklüğünde bir sarsıntı olma ihtimali var” dediniz. Kırılmayan faylar hangisi?
İstanbul’da 10 yıl içinde 7.2-7.4 büyüklüğünde bir zelzele beklenmektedir. Bu sarsıntının İstanbul güneyindeki Kuzey Anadolu Fayına bağlı Kumburgaz segmentinde olacağı kestirim edilmektedir. Bu fay modülü son zelzelesini 1766 yılında yapmış. Yanı bu sarsıntıdan sonra 254 yıl geçmiştir. Fayın zelzele üretme aralığı 250 yıl olarak kabul edildiğinden, Kumburgaz segmentinin tansiyon biriktirmesi için gereken mühlet dolmuştur ve kırılması gereken müddet içine girmiştir. Yani tüm Türkiye olarak İstanbul’da sarsıntı beklerken benzeri büyüklüklerde yıkıcı zelzeleler batı, orta yahut Doğu-Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde ve Akdeniz Bölgesi’ndeki vilayetlerden birinde meydana gelebilir. Türkiye’de yalnızca İstanbul’da sarsıntı olacakmış üzere plan-program yapmak çok yanılgılı bir siyaset uygulamak demektir.
Cumhuriyet
