İlahiyatçı Prof. Dr. Mustafa Öztürk, akademik çalışmalarını yürütmek için Almanya’ya giderken veda iletisinde “Artık gidelim. Yerli ve ulusal tımarhanede herkese ruh sıhhati dilerim. Doktora tez danışmanlıklarımı Cübbeli ile Sakarya’daki tacizci Nurullah’a devrettim. İlahiyat işleri artık onlara teslim” demişti. Türkiye şu günlerde ağır olarak tarikatçı amirali, kokain çekerken görüntülenen AKP çalışanını, harp okullarına öğrenci alırken kaldırılan “irticai faaliyete karışmamış olma şartı”nı konuşuyor. Tartışmalar 103 emekli amiralin bildirisine de yansıdı. Bize de Gülen cemaati için birinci “haşhaşi” benzetmesini yapan, dini referanslı cemaatlerin aktifliğini en sert lisanla eleştiren, siyasal İslamcı çevrelerin, dini yapılanmanın amacındaki Prof. Dr. Öztürk’e sormak kaldı.

KURUMSAL DİN PRESTİJİNİ YİTİRECEK SEKÜLERİZMİN BAHARI OLACAK

– Dindarlık profesyonelleşince ikiyüzlülük oluyor. Bezirgânlık oluyor. Din üzerinden rant, iktidar devşirmek oluyor. Din üzerinden her türlü melaneti yapıp dinle onun üzerini örtme teşebbüsü oluyor.

– Tarikat ve cemaatlerin en son sıkıntısı din. Onların sıkıntısı, kolundan, bacağından, parmağından, tesirli bir uzvundan devlete kene üzere yapışmak, devlet içinde devletçikler kurmak, bir iktidar hırsıyla oraya abanmak.

– Necip Fazıl zihniyeti, İslamcılığın 1970’lerden sonraki dünya görüşünü büyük ölçüde şekillendirmiştir. Buradan baktığınızda bir rövanş alma iradesi var mı yok mu, bunu artık siz takdir edin…

– 17-25 Aralık sürecinde “haşhaşi” tanımlaması da dahil, çok ağır kelamlar ettim. Konuşmam devrin AKP’li milletvekillerinin pek güzeline gitmedi. Oradaki misyonum konuştuktan sonra son buldu.

– Biz milletçe bu pisliği temizlemekten bıktık. Artık devlet seçim pazarlığı için oracıkta hazır duran bir milyon oyluk potansiyele iştah kabartıp bunlarla ivaz – garaz ilgisine girmesin. Maliyetini 15 Temmuz’da gördünüz.

– Gençliğe “Niye dindarlaşmıyor, niçin ahlaki bir hassasiyetleri yok” sorusunun karşılığı burada… “Pudraşeker çekiyordum” diyen gençlik, bin bir çeşit haksızlık, vicdansızlık görünümüne şahit oluyor.

– Ayasofya imamına, “Sen konuş” diyerek muhafazakâr, dindar İslamcı çevrelerin tabiri caizse içini coşturacak tweet’ler attırıyorlar. Yarın bir gün “Biz hilafet de istiyoruz” derlerse şaşmayın.

– Muhafazakâr kitleler hayatın zevklerini yeni öğrendiler. Yarın mesela, dindarlaşma tarafında bir pratik olarak “zina haramdır” diye yasa çıkarsalar, o alışkanlıklarından vazgeçemedikleri iş, “çokeşliliğe de müsaade ver” noktasına gelecektir.

– Ben bu İslamcı, milliyetçi, mukaddesatçı, muhafazakâr siyasi iktidarın, Türkiye’nin geleceğini sekülerizme teslim edeceğine inanıyorum

– “Yerli ve ulusal tımarhane” diyerek ülkeyi terk ediverdiniz; nasılsınız?

Ahmet Hamdi Tanpınar’ın bir kelamı var: 1961 yılının 21 Ağustosu’nun günlüğünde muharrir: “Türkiye beni yedi. Onun için kendisinden istediğim üzere kelam edemiyorum” der. Bir de meşhur öteki bir kelamı var: “Türkiye, evlatlarına kendisiyle meşgul olmaktan diğer imkân vermiyor.” Buraya bu türlü bir atmosferde geldim. “Tımarhane” kelamını genel olarak bütün Türkiye’nin beşerlerine, toplumuna demedim. Spesifik olarak kendimle ilgili söylemiştim, zira paylaşımımda “Yerli ve ulusal tımarhanede herkese ruh sıhhati dilerim” dedikten sonra bir not düşmüştüm. “Doktora tezi danışmanlıklarımı Cübbeli Ahmet’e falan devrediyorum, zira artık ilahiyat işleri onlara teslim” diye. Bu da aslında tımarhanenin ne manaya geldiğini, benim dünyam açısından gösteriyor. Türkiye’nin geçmişinde bu tabiri kullanan diğerleri da oldu. Mesela merhum Erbakan, periyodun CHP’si ile koalisyon kurup, af çıkarıp komünistleri hür bırakınca Necip Fazıl, “Erbakan’ın tımarhanesinde yaşayanlara acıyorum” demiştir. Ancak ben özel olarak kendi yaşadıklarım çerçevesinde kullandım. Sabah gazetesinde yazan, ATV’nin kanallarından yıllardır Sultanahmet Meydanı’nda ajitasyon yaparak nutuk atan, din ismine zirveden tırnağa hurafe anlatan bir şahsın Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’ne rektör olması, benim ilahiyat dünyam açısından ortalığın tımarhaneye döndüğünün ispatıdır. Burada huzurluyum, sakinim, ama sükûnetimi buraya ayak basar basmaz bozdular.

– Bozanlar?

10’uncu köye geldim, rahat ederim zannetmiştim fakat beni geçmişten beri kendileriyle kan davalısı olarak gören “FETÖ’cü kalemşörler” var. Bakın FETÖ lafını her gelenin birbirine yapıştırdığı bir etiket olarak söylemiyorum. Kimlikleri o kadar meşhur isimler ki bunlar, mesela Adem Yavuzaslan, Cevheri İtimat… Ben buraya ayak basar basmaz bunlar “Turkish minute” üzere birtakım internet mecralarında, gazetelerde yıllar evvel antisemitik telaffuzlar ürettiğim, Musevilere karşı bir düşmanlık beslediğim, onlara karşı insanları kışkırttığım tarafında makaleler yazdılar. Tıpkı vakitte üniversiteyi ve Alman hükümetini kışkırttılar, zira burada öteki yerden tutturamazsınız.

– Ortada bir kan davası mı var?

Paralel devlet yapılanması (PDY) denen çatı iddianamesinin eksper raporunu yazmıştım. Yaklaşık 200 sayfa. Keza bu 17-25 Aralık sürecinde “haşhaşi” tanımlaması da dahil, çok ağır kelamlar ettim. Meclis Darbe Komisyonu’ndaki rapor heyetinde de vardım. Ancak o komitedeki konuşmam periyodun AKP’li milletvekillerinin pek güzeline gitmedi. Oradaki misyonum, konuştuktan sonra son buldu.

– Çok mu ağır konuştunuz?

“Devlet ve siyaset, dini küme ve yapılarla kapalı kapılar ardında seçim üzerine kirli pazarlıklar ve alışverişe girme huyundan lütfen vazgeçsin” demiştim. Birini yakamızdan güç bela silkiyoruz, öbürü çok geçmeden paçamızdan asılıyor. Yani biz milletçe bu pisliği temizlemekten bıktık. Artık devlet seçim pazarlığı için oracıkta hazır duran bir milyon oyluk potansiyele iştah kabartıp bunlarla ivaz – garaz ilgisine girmesin. Bunun maliyetini 15 Temmuz’da gördünüz.

– Aslında son günlerin tam da ana gündem konusuydu. Bir amiralin makam otomobiliyle gittiği tarikat meskeninde, askeri üniforması üzerindeki sarık ve cüppe ile fotoğrafları ortaya çıktı…

Bugünkü tablo hiç akıllanmadığımızı gösteriyor. O denli görünüyor ki siyaset, işine yaradığı, bunları sevk ve yönetim ettiği sürece siyasi pragmatizmin icaplarına uyarak bu yapılarla alışverişini hâlâ sürdürüyor. Bunu da sürdürmek durumunda.

– Neden?

Bugünkü siyasi oy istikrarlarına bakıldığında artık tabiri caizse 51’lik bir mengeneye sıkışmış siyasi iktidarın havadan geçen kuşa, yüzde 0.5’lik oya bile çok acil muhtaçlığı var. Bu yapıların karakteristik özelliği şudur: Başlarındaki kişiyi razı ettiğinizde, gerideki kitle kaç yüz bin ise onlara bir işaret, bir tavsiye kâfidir. Hasebiyle tek tek insanları ikna etmeye çabalamak yerine bir kişiyi, amiyane tabirle kafaladığınızda on binlerce kişiyi sandığın başına tıpkı istikamette yönlendirebiliyorsunuz.

– Mustafa Beyefendi, Türkiye 15 Temmuz’da bir darbe teşebbüsü yaşadı. Geçenlerde Cumhuriyet’in ortaya çıkardığı haberi izlemişsinizdir. Harp okulları ile astsubay meslek yüksekokullarına öğrenci alımına ait yapılan değişiklikle irticai faaliyete karışmamış olma kaidesi kaldırıldı. AKP devrinde tarihinin en büyük darbesini alan silahlı kuvvetlerde yine tarikatlara, cemaatlere kapı mı açılıyor?

Bu bir facia. Bunu kaçınılmaz bir gidişatın tekrar kaçınılmaz bir icraatı olarak görüyorum. Demokrasi dediniz, özgürlük dediniz, açılım yapacağız dediniz; baktınız toplumda yaprak kımıldamadı, kimse oralı olmadı, zira beşerler inanmıyor. İktidarın küçük ortağı MHP kanadını düşünelim. Cumhurbaşkanı açılım adımı atacak bir telaffuz ürettiğinde, art taraftan “HDP kapatılsın” diye bir ses geliyor. Münasebetiyle atacağınız adımı aşağı çekiyor. O iş bitti mi, bitti. Konsolide edilecek neresi kaldı? İşte orası İstanbul Vilayet Başkanı’nı getirdiğiniz mecra… Yani Ulusal Görüş tabanı. Efendim, Ulusal Görüş’ün temsil ettiği partinin kapısından giremiyorsanız Oğuzhan Asiltürk bacasından giriyorsunuz. İstanbul Vilayet Başkanı’nı eski Ulusal Görüş tandansından seçiyorsunuz. Ayasofya imamına “Tavşan kaç, tazı tut” misali, “Sen konuş” diyerek muhafazakâr, dindar İslamcı çevrelerin tabiri caizse içini coşturacak tweet’ler attırıyorsun. E, orayı bir tıp gayri resmi şeyhülislamlık makamı üzere konumlandırıyorsun, sonra cemaatlerin önünü açıyorsun falan… Bütün bunların sebebi, dindar-muhafazakâr kitleleri konsolide etmek… Artık yarın bir gün “Biz hilafet de istiyoruz” derlerse şaşmayın.

– Kaldı ki bunu lisana getirenler de oldu…

Bunlar, bir zümreyi elde avuçta tutmak için onların üst üste gelen taleplerine boyun eğmek demek. Burada boyun eğmenin yanı sıra isteyerek, bilerek yapma iradesi de var mı, vallahi ondan tam emin değilim!

– Şunu mu diyorsunuz: Aslında bir ‘din devleti’ kurma ideali yok, her şey oy için…

Bugünkü siyasi iktidar seçkinlerinin dünya görüşünün art planını büyük ölçüde bir kişi dolduruyor: Necip Fazıl Kısakürek. Ulusal Türk talebe birliklerine nutuk çektiği periyotlarında onun en hararetli takipçilerinden oluşan bir takımla karşı karşıyayız. Necip Fazıl, 1930’larda Atatürk ve Cumhuriyet hayranıdır. “Atatürk dirilecektir” diye makale müellif. Oradaki dirilecek kelamı manevi, manevî bir dirilme değil, maddi ve gerçek âlemde dirilmek manasındadır. Tekrar o yıllarda Kubilay olayı üzerine Ankara Türk Ocakları’nda verdiği bir konferansta “Bu yobazların, mürtecilerin yeşil kanları bu ülkenin nüfus kâğıdından silinmedikçe bu ihtilal ağacı yeşermez…” der. Hatta 1932’deki bir çalışmasında “Bu softalık dediğim şey vaktin akışına direnen, eskide ısrar eden bir zihniyettir. İslam geldiği vakit o devrin softaları putperestlerdir, bugün ise insanlığın ve bu milletin ilim, irfan yolunda ilerlemesinin önündeki softalık İslamın ta kendisidir” kelamı vardır. 1940’larda CHP’den milletvekili adaylığı oluyor. İsmet İnönü reddediyor. 1946’ya yanlışsız -ki Demokrat Parti kurulmuş, Türkiye Amerika’nın dümen suyuna girmeye başlamıştır- CHP düşmanlığına evriliyor lisanı. Menderes’e “Köleniz olmayı kabul buyurun efendim” diyor. 1954-1960 ortası borç batağına düştükçe, parası bittikçe ajitasyonlu mektuplar yazarak Menderes’ten tam 147 bin liralık örtülü ödenek almış ve bunun karşılığında Atatürk’e, Cumhuriyet’e, ihtilallere karşı konum almıştır. Sonra Erbakan’a yaslanıyor. Erbakan CHP’yle iktidar ortağı olunca bu defa milliyetçi kanattan Erbakan’a sövüyor; hem de ne sövme! 1975’te, Atatürk’ün olur da benim olmaz mı dediği bir gençliğe hitabesi var. Orada “Dininin, lisanının, beyninin, ilminin, konutunun, kininin, öcünün davacısı bir gençlik…” diyor.

– Bugünkü “kindar ve dindar gençlik” tarifi yani…

Aynen… Türkiye Cumhuriyeti’nin 1923’ten o güne kadarki serencamını ahlaksızlık, kokuşmuşluk, fuhuş, kumar, içki ile tanımlayan, bunun kesinlikle rövanşının alınması gerektiğini gençliğe vasiyet olarak dikte eden bir hitabe… Bu Necip Fazıl zihniyeti, bu faşizan lisan, İslamcılığın 1970’lerden sonraki dünya görüşünü büyük ölçüde şekillendirmiştir. Buradan baktığınızda bir rövanş alma iradesi var mı yok mu, bunu artık siz takdir edin…

TARİKATLARIN KEDERİ DEVLETE KENE ÜZERE YAPIŞMAK

– Tarikat ve cemaatlerin kaygısı ne?

Onların ilgili oldukları en son, en ehemmiyetsiz bahis din ve milletin dindarlığı. Onların sıkıntısı, kolundan, bacağından, parmağından, tesirli bir uzvundan devlete kene üzere yapışmak, devlet içinde devletçikler kurmak. Her beşerde, her kümede olduğu üzere bir iktidar hırsıyla oraya abanmak. Bu noktada din, cumhuriyet ve laiklik tersliği kitleleri o maksada yöneltmede, kışkırtmada bitmez tükenmek, sembolik bir sermaye. Bizim halkın da okumak, sorgulamak üzere bir sıkıntısı olmadığı, sükseli retoriklerle coşmaya yatkın olduğu için gerileri sıra sürüklüyorlar. Pekala, bu iktidar neye evrilecek? Burada değişik olan şu: Devlet, bu yapıların resmi olarak tanınması şartıyla pazarlığa girişse bile kabul etmeyecekler, zira resmiyet demek, şeffaflaşmak demek. Artık o denli değil ki… Her yerde varlar, etkililer lakin sorumluluk kelam konusu olduğunda hiçbir yerde yoklar. Maliyet doğuran hiçbir hasarı kabul etmiyorlar. Şu anda her biri sermaye toplama kesimi üzere çalışıyorlar. Münasebetiyle kendi tabanlarını da dinle, imanla tutmuyorlar, saadet zinciri biçiminde oluşturdukları menfaat alakası içinde tutuyorlar.

– Yani kazan kazan dedikleri..

Bu bağlantı iki türlü oluyor: Birincisi maddi menfaat. Yani işadamıysanız o cemaatin hinterlandı içinde iş kurup işinizi büyütebiliyorsunuz; ihaleler alabiliyorsunuz. Devletin bir bakanlığına çöküp, o bakanlığın bütçesini de istediğiniz halde yönlendirebiliyorsunuz. Sonuçta kazan-kazan oluşuyor. Devlette tasallut da mali iktidar isteğiyle oluşan bir şey.

– Ya ikincisi?

O da bürokrasiye atanmalarda, akademik takımlarda, rektör, dekanlık atamalarında akreditasyon mercii oluşturmak. Mesela bugün neredeyse yükseköğretim kurumunun tüm ünitelerinde belirli bir cemaate aidiyet, akreditasyon dokümanıdır. Bunlar benim uzman raporu olarak yazdığım, sonra “Din Sermayesinden İktidar Devşirmek” diye kitaba dönüştürdüğüm FETÖ yapılanmasının tıpkısı.

SEKÜLER HAYATIN TÜM ZEVKLERİNİ YAŞIYORLAR

– Din/para bağına, şatafatlı yaşama gelirsek: Bir AKP çalışanının lüks otomobilde kokain çekerken ya da bir lüks otelde sefa sürerken fotoğrafları yansıdı… Şaşırdınız mı?

– Siz “Tarikat profesyonel dindarlıktır” dersiniz… Dindarlık profesyonelleşince, karşımıza nasıl bir tablo çıkıyor?

İkiyüzlülük oluyor. Bezirgânlık oluyor. Din üzerinden rant, iktidar devşirmek oluyor. Din üzerinden her türlü melaneti yapıp dinle onun üzerini örtme teşebbüsü oluyor.

– Çocuklarımız tarikatların pençesinde… Onları nasıl bir tehlike bekliyor, aslında Türkiye’yi nasıl bir tehlike bekliyor?

Ben bu İslamcı, milliyetçi, mukaddesatçı, muhafazakâr, siyasi iktidarın Türkiye’nin geleceğini sekülerizme teslim edeceğine inanıyorum. İstediğiniz kadar “Dindar kuşak yetiştireceğiz” diye bağırın, istediğiniz kadar imam hatip açın, istediğiniz kadar televizyonlarda Nihat Hatipoğlu gibilerine vaaz ettirin, gelinen yer o denli bir yer ki tabiatın akışında Türkiye sekülerizmi keşfedecek. sekülerizmin baharı olacak. Kurumsal din, büyük ölçüde prestijini yitirecek ve o prestiji da kısa müddette tamamlayamayacak. Bunlar benim tespitlerim.

– Pekala, bu türlü düşündürten argüman?

Din toplumsal alana en çok ahlak olarak yansıtılır. Ahlakın da pratik çıktıları, atıyorum bu toplumun daha merhametli, daha şefkatli olması… Münasebetiyle dindarlığın daima empoze edildiği bir ülkede, çalmasından çırpmasına, bayana şiddette gözle görünür biçimde eskiye oranla bir iyileşmenin sonuç vermesi gerekir. İstatistikler elinizde. Bundan 25 yıl evvel sorun teşkil eden sorunlar boşanmalar, bayan cinayetler, aile yapısında çözülmeler, ismi cürüm oranları, cinayetlere bakın, bir de bugüne bakın. Bu tablo insanlarda dindarlıktan yana bıkkınlık üretti. Bu his, tırnak içinde kurumsallaşmış yapılardan yaka silkmelerine neden oldu.

– Nereden anlıyoruz?

DİYANET İŞLERİ LİDERİ AYLARCA SUSTU, ARTIK KÜKRÜYOR

– Marmara İlahiyat’ın eski dekanı Prof. Dr. Ali Köse’nin itirazı çok kıymetliydi. Lakin genel olarak ilahiyatçı akademisyenlerin pek birçok sesini çıkarmıyor… Neden?

Ali Hocam ne der bilmiyorum lakin o da o kelamı söyledikten sonra mükafatını aldı. Ben emeklilikle ayrıldım, Ali Bey’in de “Bir FETÖ masraf bin FETÖ gelir” dedikten sonra dekanlık misyonu sonlandırıldı. Bu türlü çıkışlar ödüllü oluyor, herkes ödül almak istemiyor. Bir de ilahiyat fakültelerindeki hocalarımızın genel niyet yapıları “Bana değmeyen yılan bin yaşasın” yapısıdır. Bu çok ahlaki bir şey değil. FETÖ ile hengame başladığında siz hiç ilahiyatçı sesi duydunuz mu? Duymadınız. Bugünkü Diyanet İşleri Başkanı’ndan aylarca bir tek beyan duyulmuş mudur? 17-25 Aralık’tan darbeye kadar geçen müddette ne kadar konuşmuştur, bakın… Lakin artık kükrer.

Cumhuriyet