Anketler ekonomik problemlerle gayret etmekte zorlanan AKP’ye takviyenin azaldığına işaret ederken, Türkiye’nin 84 milyonluk nüfusunun %15-20’sini oluşturan Alevi vatandaşların dayanağını kazanmak isteyen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Alevi açılımına yönelik adım atmaya hazırlanıyor.
Lakin Alevi topluluğu temsilcilerinin açıklamaları, bu oyları kazanmanın Erdoğan için şiddetli bir gayret olacağına işaret ediyor.
Seküler nitelikteki Alevi topluluğu, geçmişte bir sonuca varmayan gayretlerden sonra AKP’nin niyeti hakkında kuşkulu. Hükümetin bu mevzudaki çalışmalarını samimi bulmayan Alevi temsilcilerine nazaran, AKP hükümeti aslında “kendi Alevisini yaratmaya çalışıyor.”
“Yüzyıllardır ezildik, darağacına gittik Pir Sultan üzere, Sivas’ta yakıldık, Maraş’ta öldürüldük, Çorum’da fırınlara atıldık biz tekrar kimseye boyun eğmedik… Bizim talebimiz şudur: Cemevimizin ibadethane olması.”
Akşam yapılacak Cem ayinine yetişmeye çalışan, servis sürücüsü ve tıpkı vakitte ayinin “dedesi” yani “pir”i olacak Ali Erdem’e nazaran Alevilerin temel bir talebi var: Cemevinin ibadethane olarak tanınması.
Dedelik statüsünün geliri olmadığı için geçimini sürücülükle sağlayan iki çocuk sahibi Fazilet kendi tabiriyle “canların katılımıyla” ayakta duran cemevinde Dersim’li, babadan oğula geçen dedelik vazifesini sürdürüyor.
“Biz yıllardır kimseden bir şey talep etmedik” diyen Fazilet öncelikli isteklerini şöyle tanımlıyor:
“İnanç yerimize kimse dokunmasın cemevi inanç yerimizdir, ibadet yerimizdir, nokta.”
Alevi Bektaşi Federasyonu’nun internet sitesinde yer alan bilgiye nazaran Türkiye’de iddiası 20 milyon, Avrupa’da ise 1 milyon civarı Alevi yaşıyor. Buna nazaran Türkiye’deki Alevi vatandaşlar 84 milyonluk toplam nüfusun yaklaşık %24’ünü oluşturuyor. Kimi varsayımlara nazaran ise Aleviler nüfusun yaklaşık %15’lik bir bölümünü oluşturuyor.
Erdoğan 58 vilayette bin 585 cemevi ziyaret edilerek hazırlanan kapsamlı bir çalışmanın kabinede görüşüldüğünü ve İnsan Hakları Aksiyon Planı’nda yer alan azınlık vakıflarının seçim yordamıyla ilgili hususu da değerlendirdiklerini söylemişti.
Erdoğan, “Hangi kökene, hangi inanca, hangi meşrebe sahip olursa olsun Türkiye’nin, 84 milyon vatandaşımızın her birinin sorunu bizim problemimizdir. Bu anlayışla ulusal birlik ve beraberliğimizi güçlendirecek her adımı geçmişte attık, bugün de atmayı sürdüreceğiz” demişti.
“SON NOKTANIN KONULMASI AŞAMASI”
Üst seviye iki AKP’li yetkili ise Reuters’a yaptığı açıklamada, cemevlerine uzun müddettir talep edilen “ibadethane statüsünün” de verilebileceğini söyledi.
Üst seviye bir AKP’li yetkili, Erdoğan’ın açıklamalarının seçimle temaslı olup olmadığı konusunda ise, “Elbette azınlık hakları ve Alevi açılımlarının potansiyel olarak seçimlere iktidar açısından takviye sağlaması olayın tabiatında var” dedi.
Tıpkı yetkili, itiraz eden kümeleri “aşırı uç” olarak tanımlarken, “Sürece kimsenin ziyan vermemesi için tüm tarafların hassas davranması gerekiyor. Bu sefer fırsat kaçırılmamalı” diye konuştu.
İBADETHANE STATÜSÜ
Bir öbür üst seviye bir AKP’li yetkili, “Artık bu işe gerektiği üzere son noktayı koyacağız diye düşünüyorum. Partinin üst kademesinde bu husus tartışıldı. Aşikâr bir basamağa da geldi. Artık cemevleri vakıf ve dernek üzere bir statüye sahip. Artık ilgili bakanlıklar bir çalışma yapıyor. Kültür Turizm Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı. Buna nazaran neler yapılabilir bakılıyor” dedi ve ekledi:
“Zaten Alevi toplumu ile de temas edildi. Uzun müddettir talep edilen ibadethane statüsü de bu kere verilebilir. Bu hususta genel bir yaklaşım da var. Lakin bu hususta Alevi toplumu ve ileri gelenlerinin de olumlu katkı vermesi gerekiyor.”
Tıpkı yetkili çalışmada maddi yüklerin en azından cemevlerinden alınması ve maaş konusu olduğunu da söyledi.
Yetkili, “Bir Alevi Cemaat Başkanlığı da kurulabilir. Bu hususun iyi sonuç verebileceği yaklaşımları da var. Bu da değerli gündem hususlarından biri. Cumhurbaşkanı da bu hususun sonuçlandırılmasını istiyor. Sorunlar bugüne kadar çözülmeliydi ancak olamadı” dedi.
Bu cins düzenlemelerin daima oy telaşıyla yapılır üzere anlaşıldığını lakin o denli olmadığını vurgulayan Üst seviye bir AKP’li yetkili, “Oy tesiri olacaktır tahminen de fakat aslında bu çalışma yıllar evvel başlamıştı. Seyahat nedeniyle sekteye uğradı. Artık yalnızca kaldığı yerden devam ediyor. Seçim için bir hazırlık üzere görmek haksızlık” dedi.
“ALEVİLERİN TEMEL SORUNU İBADET YERLERİNİN TANINMASI KONUSU”
Pir Sultan Abdal Derneği Lideri Gani Kaplan ise şu anda hükümetin yapmak istediklerine ait net bilgi sahibi olmadıklarını belirtti.
Kaplan, “Cemevlerinin kültür merkezi altında tanınmasını biz kabul etmeyiz. Kaldı ki Alevilerin meseleleri iki işçi ve dedelerin aldığı fiyat değildir, Alevilerin temel sorunu ibadet yerlerini tanınmasıdır… Cemevi olarak tanımadığınız sürece bize gelebilecek hiçbir teklifi biz kabul etmeyiz bunu da yanlışsız bulmayız” dedi.
Kaplan Alevilerin temel taleplerini ise, “Diyanet İşleri kaldırılsın, mecburî din dersleri kaldırılsın, Madımak utanç müzesi olsun eşit yurttaşlık ve dergahlarımız geri verilsin…” halinde sıraladı.
Kaplan’ın verdiği bilgiye nazaran, Türkiye’de yaklaşık 4 bin 800 cemevi bulunuyor.
Alevi topluluğu temsilcilerinden Ali Yürümez de, “Bizi oyalamaya çalışıyorlar, samimi değiller, bundan bayağı uzaklar bunu hayatın her alanında görüyorsunuz” dedi ve Alevi köylerine cami yapılması, din derslerinde Alevilere karşı asimilasyon siyasetinin sürdüğünü söyledi.
“AMACI AŞİKÂR FAKAT SONUCU DA…”
“Seçimlerde seçmeniz fakat seçim sonrası birebir hizmeti almıyoruz” diyen Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Ataşehir Şube Lideri Gülsev Kaya ise Erdoğan’ın açıklamalarını, “Amacı muhakkak fakat sonucu da muhakkak olan cümleler bizim açımızdan her periyot buna şahit oluyoruz” diye niteledi ve ekledi:
Eşit yurttaşlık haklarının ehemmiyetini vurgulayan Kaya, “Zorunlu din derslerin kaldırılması, Diyanetin kapatılması bütün bunların üst başlığı eşit yurttaşlıktır” dedi.
Cumhuriyet
