AKP Genel Lideri ve Cumhurbaşkanı’ı Erdoğan’ın imzasıyla, Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden ayrıldığı kararı Resmi Gazete’de yayımlandı. Erdoğan’ın imzaladığı kararnamede, “3718 sayılı kararda “Türkiye Cumhuriyeti ismine 11/5/2011 tarihinde imzalanan ve 10/2/2012 tarihli ve 2012/2816 sayılı Bakanlar Heyeti Kararı ile onaylanan “Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Çabaya Ait Avrupa Kurulu Sözleşmesi”nin Türkiye Cumhuriyeti bakımından feshedilmesine, 9 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 3 üncü unsuru yeterince karar verilmiştir” tabirleri yer aldı.
Kararın akabinde İstanbul Sözleşmesi’nden Cumhurbaşkanlığı kararı ile çekilemeyeceği öne sürüldü. Avukat Ece Güner Toprak ve CHP Yüksek Disiplin Konseyi Üyesi Avukat Tuba Torun; Anayasa’nın 90. unsuruna nazaran İstanbul Sözleşmesi’nin Kanun kararında olduğunu ve kural olarak, bir milletlerarası kontrat nasıl yürürlüğe girdiyse birebir yordamla feshedilebileceğini tabir etti.
AV. TOPRAK: “SÖZLEŞME, KARARNAME İLE FESHEDİLEMEZ”
Avukat Ece Güner Toprak, Twitter’dan yaptığı açıklamada İstanbul Sözleşmesi’nin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile feshedilemeceğini belirterek, “Anayasamız 90. Hususuna nazaran İstanbul Kontratı Kanun kararındadır (hatta üstünde). Temel haklarda Kararname düzenlenemez (Anayasa 104.madde). Kararname, Anayasamızın ihlali; AYM iptal edecektir” tabirlerini kullandı.
#İstanbulSözleşmesi Kararname ile FESHEDİLEMEZ! Anayasamız 90. Maddesine göre İstanbul Sözleşmesi Kanun hükmündedir (hatta üstünde). + temel haklarda Kararname düzenlenemez (AY 104). Geçen yıl yazmıştım (kısa notum ekte).. Kararname, Anayasamızın ihlali; AYM iptal edecektir. pic.twitter.com/B3jQkdJUhg
— Av. Ece Güner (@AvEceGuner) March 20, 2021
ANAYASA’NIN 90. VE 104. UNSURU VE NE DİYOR?
Anayasa’nın 90. hususu, “Türkiye Cumhuriyeti ismine Yabancı Devletlerle ve Milletlerarası Kuruluşlarla yapılacak andlaşmaların onaylanması, Türkiye Büyük Millet Meclisinin onaylamayı bir kanunla uygun bulmasına bağlıdır. Yöntemine nazaran yürürlüğe konulmuş Milletlerarası Andlaşmalar kanun hükmündedir” diyor.
Cumhurbaşkanının misyon ve yetkilerinin sıralandığı Anayasa’nın 104. hususunda ise “Cumhurbaşkanı, yürütme yetkisine ait mevzularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilir. Anayasanın ikinci kısmının birinci ve ikinci kısımlarında yer alan temel haklar, kişi hakları ve ödevleriyle dördüncü kısımda yer alan siyasi haklar ve ödevler Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenemez. Anayasada münhasıran kanunla düzenlenmesi öngörülen hususlarda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz. Kanunda açıkça düzenlenen hususlarda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz” tabirleri yer alıyor.
AV. TORUN: “ULUSLARARASI KONTRAT NASIL YÜRÜRLÜĞE GİRDİYSE BİREBİR YORDAMLA FESHEDİLİR”
CHP Yüksek Disiplin Şurası Üyesi Avukat Tuba Torun da, hususa ait toplumsal medya hesabı Twitter’dan yaptığı açıklamada “İstanbul Sözleşmesi’nin 80. Unsuru Avrupa Kurulu Genel Sekreterliği’ne yapacağı bildirimle Sözleşme’nin feshedilebileceğini belirtir. Kural olarak, bir memleketler arası kontrat nasıl yürürlüğe girdiyse tıpkı adapla feshedilir” dedi.
Torun, “İstanbul Kontratı TBMM onayıyla yürürlüğe girdi, hasebiyle tıpkı iradeyle, yani TBMM onayıyla Sözleşme’den çıkılabilir. Cumhurbaşkanı ‘Ben bu Sözleşme’den çıkıyorum, oldu” diyemez. Kararnameyle de olmaz. Diyeceksiniz ki, hukuk mu kaldı? Haklısınız” tabirlerini kullandı.
İstanbul Sözleşmesi TBMM onayıyla yürürlüğe girdi, dolayısıyla aynı iradeyle, yani TBMM onayıyla Sözleşme’den çıkılabilir. Cumhurbaşkanı ‘Ben bu Sözleşme’den çıkıyorum, oldu” diyemez. Kararnameyle de olmaz.
Diyeceksiniz ki, hukuk mu kaldı?
Haklısınız🤐 #AklınızdanBileGeçirmeyin— Tuba Torun (@avtubatorunn) March 19, 2021
İSTANBUL SÖZLEŞMESİ’NİN 80. UNSURU NE DİYOR?
İstanbul Sözleşmesi’nin feshedilmesi usulünü açıklayan kontratın 80. Unsurunda, “Taraflardan rastgele biri, Avrupa Kurulu Genel Sekreterine yapacağı bir bildirimle, rastgele bir vakit bu Mukaveleyi feshedebilir. Kontratın feshi, mevzuya ait bildirimin Genel Sekretere ulaştırıldığı tarihten itibaren üç aylık mühletin bitimini izleyen ayın birinci gününde yürürlüğe girecektir” sözleri yer alıyor.
Cumhuriyet