Son aylarda Türkiye’nin birçok bölgesinde kuraklık riski bulunurken, yayınlanan kuraklık haritalarında da bu durum, çok net görülüyor. Van’daki kuraklık tehlikesi ise uydu manzaralarına yansıdı. Geçen yıl Şubat ayı ile bu yılın birebir ay manzaralarını karşılaştıran YYÜ Su Eserleri Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Akkuş, “Hem dünyada hem ülkemizde kuraklık ile ilgili korkutucu senaryolar var.
Bilhassa Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından aşikâr dönemlerle yayınlanan kuraklık haritalarında Doğu Anadolu Bölgesi ile ilgili önemli kuraklık tehlikesi olduğunu görüyoruz. Bu tehlikeyi uydu imgelerinden de çok net bir biçimde görmemiz mümkün. Geçen yılın Şubat ayı ile bu yılın Şubat ayı manzaralarını incelediğimizde, 2020 yılında Van Gölü Havzası’nın yüzde 80- 85 oranında karla kaplı olduğunu görüyoruz. 2021 yılının manzarasını incelediğimiz vakit bu oranın yüzde 50’lilere düştüğünü görüyoruz” dedi.
‘SU KITLIĞI OLACAĞINI GÖSTERİYOR’
Bunun su kıtlığına neden olabileceğini belirten Dr. Akkuş, “Bu, bize yaz aylarında çiftçilerin suya en çok gereksinim duyduğu devirde yeniden üreme göçü gerçekleştiren inci kefalleri açısından su kıtlığı olacağını gösteriyor. Zira yaz aylarında akarsu ve derelerimizde su olması, kış aylarında dağlara yağan kara bağlı. Şayet kış aylarında dağlarımıza bol ölçüde kar yağarsa bu karlar yavaş yavaş eriyerek, yaz aylarında akarsuları besliyor.
Lakin şu an içinde bulunduğumuz durum prestijiyle bilhassa Van Gölü’nün güney tarafında Enginsu Çayı su toplama Havzası’nda çabucak hemen hiç kar olmadığını görüyoruz. Bu, şu demek; yaz ayı geldiğinde bu dereyi besleyecek olan sular yok demektir. Tabi kar olmamasının en büyük etkeni elbet hepimizin ismini sıklıkla duyduğumuz global ısınma. Zira global ısınmayla birlikte kar yağışı yağmur olarak yağıyor. Ama bizim için en değerli yağış kar yağışı zira yağmur suları yüzey akışı ile bir arada çabucak göle ulaşıyor lakin kar yağışı yavaş yavaş eriyerek, dağların doruğunda adeta bir su deposu fonksiyonunu görüyor” diye konuştu.
‘İNCİ KEFALLERİNİN ÜREYEBİLECEĞİ SU OLMAZ’
Bütün akarsuların çok kıymetli olduğunu lakin Van Gölü Havzası’ndaki akarsuların çok daha kıymetli olduğunu belirten Akkuş, “Çünkü buradaki akarsular, dünyada yalnızca Van Gölü’nde yaşayan ve her yıl 15 Nisan ile 15 Temmuz tarihleri ortasında akarsulara göç eden inci kefallerinin üreme habitatı. Yaz aylarında şayet su olmazsa bölgede 15 bin insanın geçimini sağladığı inci kefallerinin üreyebilecekleri su olmaz.
Şimdiden bununla ilgili önlemler tedbirler almamız gerekiyor. Gerekiyorsa barajlardaki suyu biriktirmemiz gerekiyor zira bilhassa temmuz ayından sonra çok önemli bir su kıtlığı bizi bekliyor. Temmuz ayına geldiğimizde akarsuların debileri şimdiki debilerinin tahminen de onda birine düşecek. Adeta akarsu yatağı karaya çıkacak üzere bir durum ortaya çıkacak” dedi.
Yetkililerin şimdiden gerekli önlemleri alması gerektiğini kaydeden Dr. Akkuş, “Bu durum bu türlü olursa hem çiftçiler için hem de inci kefali için ilerleyen yıllarda çok önemli tehlikelerle karşı karşıya kalırız zira su olmazsa inci kefalinin üreyebileceği habitatlar olmaz. Bu nedenden ötürü DSİ ve öteki kurumlara çok önemli vazifeler düşüyor. Yırtıcı denilen salma sulamadan bölgemizde derhal vazgeçilmesi gerekiyor. Daha çağdaş sulama sistemlerine geçilmesi gerekiyor” diye konuştu.
Cumhuriyet
